Humanistyka i sztuka [2024-10-04]

Ćwierćwiecze Galerii Rusz

— Redakcja

Galeria Rusz, której twórcami są Joanna Górska i Rafał Góralski, doktoranci Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych, Teologicznych i Artystycznych UMK, obchodzi 25-lecie istnienia. Ich projekt artystyczny jest najdłużej na świecie działającą galerią bilbordową.

Pierwszy projekt Galerii Rusz został zaprezentowany w sierpniu 1999 roku na ulicznym bilbordzie przy ul. Szosa Chełmińska 37 w Toruniu. Wtedy był to eksperyment artystyczny na niewielką skalę, którego celem było wyprowadzenie sztuki z galerii na ulicę. Artystom od początku towarzyszy przekonanie, że sztuka jest czymś istotnym, więc warto wprowadzić ją w codzienność i traktować jako formę komunikacji ze społeczeństwem. Twórcy w swoich pracach odnoszą się do współczesnej rzeczywistości psychospołecznej, nie stroniąc od humoru, ironii i paradoksu.

Jak podkreślają twórcy, bilbordy, na których prezentowane są ich dzieła, zmieniają swoją funkcję i nie są już jedynie nośnikami reklamowymi, ale służą także prezentacji sztuki. – Tworzymy sztukę na zewnątrz, która poRUSZa od wewnątrz – komentują artyści. – Dzięki temu zamiast reklam widz lub przechodzień może zobaczyć treści, które skłonią go do refleksji i przemyśleń na temat życia w skomplikowanej rzeczywistości XXI wieku – dodają.

Projekt toruńskich artystów stale się rozwija, o czym świadczy m.in. nawiązanie współpracy z Instytutem Psychologii UMK. W 2022 roku z inicjatywy prof. dr hab. Marii Lewickiej i dr Joanny Dreszer w pobliżu kampusu stanęły bilbordy prezentujące refleksyjną twórczość Joanny Górskiej i Rafała Góralskiego. Prace nawiązywały do ważnych teorii psychologicznych i prezentowały treści związane z egzystencjalnym doświadczeniem współczesności.

Z okazji obchodów 25-lecia działalności artystycznej Joanna Górska i Rafał Góralski przygotowali retrospektywną wystawę, na której uchwycili wybrane fragmenty procesu twórczego. Część prac zostanie pokazana w "naturalnym" dla nich środowisku, czyli na ulicznych bilbordach w Toruniu i Warszawie, a część we wnętrzu. Nie będzie to jednak typowa galeria sztuki, ale Instytut Psychologii. W sumie na wystawie zostanie zaprezentowanych ponad sto dzieł z dorobku artystów. Jubileuszowy wernisaż odbędzie się 4 października o godz. 18:00 w Instytucie Psychologii UMK w Toruniu.

Wystawę prac w Warszawie można oglądać od 1 do 31 października. Plakaty zostały umieszczone na bilbordach przy ulicach: 11 Listopada 40, Czerniakowskiej 159 i Wał Miedzeszyński 407. Od 4 października ekspozycja Galerii Rusz będzie prezentowana także na bilbordach w Toruniu przy pl. Rapackiego, Wałach gen. Sikorskiego i na rogu ulic Gagarina i Reja. Wystawę prac w Instytucie Psychologii będzie można oglądać do 5 listopada.

Joanna Górska i Rafał Góralski mieszkają i pracują w Toruniu. Są aktualnie doktorantami w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych, Teologicznych i Artystycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wcześniej skończyli także studia na UMK: Joanna Górska jest absolwentką malarstwa, a Rafał Góralski – socjologii. Prowadzona przez nich Galeria Rusz to najdłużej na świecie działająca galeria bilbordowa. Artyści mają na swoim koncie ponad 800 takich prac artystycznych. Byli wyróżnieni licznymi stypendiami i nagrodami m.in. kilkukrotne stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prestiżowym stypendium "Młoda Polska", Nagrodą Artystyczną Miasta Torunia im. Grzegorza Ciechowskiego oraz Nagrodą Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego za całokształt działalności w 2024. Artyści zostali wyróżnieni także nominacją do Nagrody Fundacji Deutsche Bank "Spojrzenia". Na swoim koncie mają liczne wystawy w Polsce i zagranicą (Kraków, Wrocław, Londyn, Birmingham, Berlin i Nowy Jork).