Nauki przyrodnicze [2024-02-19]

Doktorat honoris causa dla wybitnego urologa

— Redakcja

Prof. Jerzy Bogdan Gajewski, wybitny urolog z Dalhousie University (Halifax, Kanada) odebrał w czasie Święta Uniwersytetu tytuł doktora honoris causa UMK. Wyróżnienie przyznano naukowcowi w dowód uznania jego zasług dla rozwoju polskiej urologii.

O przyznaniu honorowego tytułu prof. Jerzemu Bohdanowi Gajewskiemu zdecydował Senat UMK (uchwałą nr 1 z 23 stycznia 2024 r.) na podstawie wybitnego dorobku uczonego.

Profesor Jerzy Bogdan Gajewski otrzymał dyplom lekarski w 1973 r. na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Poznaniu. Specjalizację I stopnia (z chirurgii) uzyskał w roku 1977, a II stopnia (z urologii, pod kierunkiem swojego ojca dr. Henryka Gajewskiego) w 1980 r. Pracował w Bydgoszczy i w niemieckich klinikach urologicznych i chirurgicznych w Ulm i Herdecke. W 1982 r. wyemigrował z rodziną do Kanady i od tego czasu związany jest z Kliniką Urologiczną Uniwersytetu Dalhousie w Halifax, gdzie w 1983 r. nostryfikował dyplom lekarza, a w 1986 r. uzyskał kanadyjską specjalizację z urologii. W Katedrze Farmakologii i Urologii Uniwersytetu Dalhousie odbył dwuletni staż naukowy z neurourologii. Jest laureatem pierwszej nagrody za badania naukowe w dziedzinie neurourologii eksperymentalnej, przyznanej w 1984 r. przez Amerykańskie Towarzystwo Urologiczne; po raz pierwszy badaczowi kanadyjskiemu.

Od roku 1987 pracuje w Klinice Urologii Uniwersytetu Dalhousie, początkowo jako Assistant Professor, od roku 1994 jako Associate Professor, a od 1999 – Full Professor. Pracował również na stanowisku profesora w Katedrze Farmakologii Uniwersytetu Dalhousie w latach 2000-2016. Obecnie ma stopień Professor Emeritus.

Głównymi kierunkami zainteresowań prof. Gajewskiego są neurogenne i czynnościowe zaburzenia dolnego odcinka układu moczowego, nietrzymanie moczu, urodynamika, zespół bolesnego pęcherza i zaburzenia erekcji. Profesor odegrał kluczową rolę w ustanowieniu jednego z dwóch pierwszych ośrodków neuromodulacji w Kanadzie (w 1994 r.). Był dyrektorem programu stypendialnego w urologii funkcjonalnej w latach 1992-2017, uznawanego przez International Continence Society (jako oficjalne centrum szkoleniowe). Przeszkolił wielu krajowych i międzynarodowych stypendystów, w tym kilku stażystów z Polski. Za całokształt działalności na rzecz urologii w Nowej Szkocji w 2023 r. otrzymał Nova Scotia Senior Membership Award.

Opublikował 150 prac naukowych i rozdziałów w książkach naukowych, a także ponad 200 doniesień zjazdowych. W 2019 r. otrzymał dyplom Top Cited Article 2018-2019, Neurourology and Urodynamics – Wiley. Jest członkiem 21 organizacji naukowych: kanadyjskich i międzynarodowych.

Od wielu lat jest aktywnym członkiem Kanadyjskiego Towarzystwa Urologicznego (CUA). Był członkiem i przewodniczącym wielu komisji Towarzystwa: w latach 2001-2005 pełnił  funkcję skarbnika, w latach 2006-2011 zasiadał w Zarządzie Głównym, a w latach 2009-2010 był prezydentem Towarzystwa. W roku 2010 był jednym z inicjatorów corocznej wymiany naukowo-szkoleniowej między Kanadyjskim i Europejskim Towarzystwem Urologicznym. Był też członkiem Editorial Board Canadian Journal of Urology, a później Canadian Urological Association Journal. W latach 2008-2018 prowadził coroczne kursy urodynamiczne dla rezydentów podczas kongresów CUA. Jest jednym z inicjatorów współpracy między Kanadyjskim i Chińskim Towarzystwem Urologicznym. Kilkakrotnie był zapraszany na chińskie zjazdy urologiczne, a w latach 2009-2014 pracował jako Guest Professor  w Central South University w Changsha Hunan.

Za wkład w rozwój urologii kanadyjskiej przyznano mu w 2014 r. CUA Life Achievement Award. Przez następnych pięć lat był historykiem Kanadyjskiego Towarzystwa Urologicznego. Zorganizował muzeum historyczne w biurze CUA w Montrealu, stworzył też stronę internetową historii CUA. Za wkład w historię urologii w Kanadzie został odznaczony w 2018 r. CUA Golden Lithotrite Award.

Od 1998 r. prof. Gajewski jest członkiem Amerykańskiego Towarzystwa Urologicznego (AUA). Aktywnie uczestniczył w kongresach AUA. W latach 2013-2014 był prezydentem Północno-Wschodniej Sekcji Towarzystwa. Był też członkiem jego Komisji Historycznej.

Od 1989 r. jest członkiem International Continence Society (ICS). Pełnił funkcję przewodniczącego stowarzyszenia, skarbnika, członka zarządu, działał w wielu komisjach. Jest autorem i współautorem wielu wytycznych ICS. Przez lata był członkiem kolegium redakcyjnego "Neurourology and Urodynamics", obecnie jest również członkiem kolegium redakcyjnego nowego czasopisma ICS "Continence". Za swoją pracę w ICS otrzymał członkostwo honorowe. Reprezentował ICS na wielu spotkaniach naukowych i warsztatach.

Od 1998 r. uczestniczy w wielu komisjach i publikacjach "International Consultation on Incontinence" (ICI). Głównym celem ICI jest promowanie poprawy leczenia nietrzymania moczu i zaburzeń czynnościowych dolnego odcinka układu moczowego poprzez opracowywanie zaleceń i wytycznych. Co cztery lata ICI publikuje wielotomowy podręcznik, tzw. biblię urologii czynnościowej.

Prof. Gajewski udziela się również aktywnie w International Consultation on Incontinence – Research Society (ICI-RS). Jest jego członkiem założycielem, wielokrotnie zapraszanym do prac w think tankach, które publikują wytyczne dla dalszych badań naukowych w dziedzinie urologii czynnościowej.

Prof. Gajewski jest też członkiem założycielem International Neurourology Society (INUS). Angażuje się aktywnie w prace stowarzyszenia. Reprezentował INUS w wielu spotkaniach i warsztatach (w Szwajcarii, Indiach, Kolumbii).

Od 1979 r. jest członkiem Polskiego Towarzystwa Urologicznego (PTU). Aktywnie bierze udział w kongresach PTU. Jest współautorem wytycznych dla stymulacji nerwów krzyżowych w leczeniu w Polsce dysfunkcji mikcyjnych. Był członkiem komitetu naukowego "Urologii Polskiej", a obecnie jest redaktorem konsultacyjnym "Central European Journal of Urology". Zorganizował cztery delegacje urologów kanadyjskich do Polski. W 2022 r. był współautorem tłumaczenia raportu terminologii International Continence Society dotyczącej neurogennej dysfunkcji dolnych dróg moczowych u dorosłych, którego jest głównym autorem. Jest również członkiem rady redakcyjnej "European Journal of Translational and Clinical Medicine" wydawanego przez Gdański Uniwersytet Medyczny. Za działalność na rzecz polskich pacjentów i polskiej urologii otrzymał tytuł Członka Honorowego PTU. W 2018 roku otrzymał wyróżnienie Zwierciadło duszy za wkład w rozwój urologii funkcjonalnej w Polsce.

W 1996 r. dzięki osobistym kontaktom kierownika Kliniki Urologii ówczesnej Akademii Medycznej w Bydgoszczy prof. Zbigniewa Wolskiego z prof. Jerzym Gajewskim i prof. Richardem Normanem zainicjowano współpracę naukową i szkoleniową pomiędzy Uniwersytetem Dalhousie a Akademią Medyczną w Bydgoszczy w dziedzinie urodynamiki, sztucznego zwieracza i neuromodulacji. W 1998 r. miesięczny staż w Halifax odbył asystent Kliniki dr Krzysztof Kwela. W ramach wymiany w 1999 r. Klinikę Urologii w Halifax wizytował prof. Wolski. W 2010 r. prof. Gajewski był recenzentem rozprawy doktorskiej dr Magdaleny Mikulskiej-Jovanowić.

Prof. Gajewski kontynuuje współpracę z bydgoską Kliniką kierowaną przez prof. Tomasza Drewę – jest stałym konsultantem oraz operatorem wykonującym operacje pokazowe. Dzięki teemu możliwe było wprowadzenie w Bydgoszczy neuromodulacji krzyżowej i dalszego chirurgicznego leczenia nietrzymania moczu oraz usprawnienie działalności pracowni badań urodynamicznych. W ramach współpracy wydany został podręcznik "Sacral Neuromodulation and Urodynamics" (2022) w języku polskim i angielskim.

Prof. Jerzy Gajewski lubi żeglować; należy do Royal Nova Scotia Yacht Squadron, najstarszego klubu żeglarskiego w Ameryce Północnej.