Portal informacyjny
Humanistyka i sztuka
Międzynarodowa współpraca z Kopernikiem w tle
Wydział Sztuk Pięknych nawiązał współpracę z dwiema uczelniami z Filipin: Uniwersytetem Filipińskim i Uniwersytetem Św. Tomasza w Manili.
List intencyjny o współpracy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu z Uniwersytetem Filipińskim (University of the Philippines) w Manili został podpisany w czasie wizyty przedstawicieli Wydziału Sztuk Pięknych UMK na Filipinach i wiąże się z planami utworzenia na tamtejszym uniwersytecie kierunku konserwacja dzieł sztuki. UMK reprezentowali: dr hab. Mirosław Wachowiak, prof. UMK, prodziekan ds. nauki i współpracy międzynarodowej, mgr Karolina Komsta-Sławińska, dr Jolanta Czuczko.
University of the Philippines to największy państwowy uniwersytet na Filipinach, z długą tradycją kształcenia - początkowo w zakresie sztuki i nauk humanistycznych, obecnie oferta jest znacznie szersza. Nawiązanie współpracy z Uniwersytetem Filipińskim stwarza wiele możliwości dla pracowników i studentów Wydziału Sztuk Pięknych UMK, zarówno w obszarze kształcenia i współpracy badawczej (zwłaszcza w zakresie konserwacji dzieł sztuki), jak i wykorzystania rozbudowanej przestrzeni wystawienniczej.
Drugim filipińskim partnerem Wydziału Sztuk Pięknych UMK został Uniwersytet Św. Tomasza w Manili. Współpracę zainauguruje projekt, którego celem jest badanie techniki wykonania oraz określenie stanu zachowania pierwszego wydania książki Mikołaja Kopernika "De Revolutionibus Orbium Coelestium".
Przedsięwzięcie wpisuje się w 550. rocznicę narodzin toruńskiego astronoma. Na świecie zachowało się blisko 280 woluminów pierwszego wydania dzieła Kopernika "O obrotach…". Każdy z nich charakteryzuje się odmiennymi cechami, m.in. oprawą i nawarstwieniami historycznymi, w tym znakami proweniencyjnymi. Wyjątkowość egzemplarza manilskiego przejawia się tym, że należy do zbiorów Uniwersytetu Św. Tomasza nieprzerwanie od ponad 400 lat. Funkcjonuje więc w kolekcji Biblioteki Uniwersyteckiej (Miguel de Benavides Library) niemal od początku istnienia uczelni.
Ciekawy jest fakt, iż druk "De Revolutionibus…" włączony został do księgozbioru uniwersytetu katolickiego (Pontyfikalny Królewski Uniwersytet Św. Tomasza) w czasie, gdy w Europie figurował w indeksie ksiąg zakazanych. Jak wskazują dopiski marginalne, książkę traktowano jako użyteczne źródło informacji przydatnych w nawigacji morskiej. Z tego powodu dzieło Kopernika, mimo funkcjonujących ograniczeń, było nadal użytkowane przez hiszpańskich żeglarzy. Tą drogą do Manili trafiło więcej egzemplarzy pierwszego wydania "De Revolutionibus...", ale do dziś na Filipinach przetrwał tylko jeden, a w całej Azji – siedem. Książka nie była do tej pory przedmiotem badań w zakresie problematyki konserwatorskiej.
fot. WSzP UMK
Projekt realizowany jest wspólnie z pracownikami Biblioteki Miguel de Benavides (Heritage Section of the Miguel de Benavides Library) i Centrum Badań (Analytical Service Lab). Pozwala zbadać zabytki dziedzictwa europejskiego, od setek lat przechowywane w trudnych warunkach tropikalnych, co ma istotny wpływ na ich stan zachowania. Analiza kondycji manilskiego egzemplarza Kopernika będzie stanowiła bazę do kolejnego planowanego etapu, czyli działań konserwacji-restauracji cennego starego druku.
Przedsięwzięcie zostało zainicjowane przez przedstawicieli Ambasady Polskiej w Manili, w osobie Jarosława Szczepankiewicza, Chargé d' affaires, Anny Krzak-Danel, Minister Counselor oraz przy wsparciu finansowym Fundacji Orlen.
Wyjazdowi towarzyszyła również prezentacja Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego UMK oraz wykład plenarny dr. hab. Mirosława Wachowiaka, prof. UMK poświęcony badaniom konserwatorsko-technologicznym malarstwa sztalugowego.
