Nauki społeczne [2021-07-27]

Na podbój Spitsbergenu

— Redakcja

Do 10 września potrwa 51. Wyprawa Polarna UMK do Stacji Polarnej UMK na Spitsbergenie. Wezmą w niej udział dr hab. Ireneusz Sobota, prof. UMK (kierownik wyprawy), dr Katarzyna Greń oraz studenci geografii Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej: Justyna Łukaszewska i Kamil Czarnecki. Naszym badaczom towarzyszą naukowcy z Tajwanu i Łotwy.

Wyprawa rozpoczęła się 27 lipca. Oprócz naukowców z UMK uczestniczą w niej również badacze z Tajwanu: Zhuo-Kang Guan, Hao Kuo Chen i Sławomir Giletycz oraz z Łotwy: Kristaps Lamsters, Jānis Karušs, Jurijs Ješkins i Pēteris Džeriņš.

Podczas tej ekspedycji naukowcy poprowadzą badania w ramach projektu Narodowego Centrum Nauki pt. "Zmiany lodowców północno-zachodniego Spitsbergenu jako wskaźnik współczesnych przeobrażeń zachodzących w kriosferze". Wyprawa jest również okazją do kontynuowania wieloletniego monitoringu zmian masy lodowców, hydrologii, zmian wieloletniej zmarzliny oraz pomiarów meteorologicznych.

Naukowcy z Tajwanu na wyprawę zabrali stworzone przez siebie specjalne boje. Osiem urządzeń o średnicy 60 cm wyposażonych w instrumenty do zbierania danych hydrologicznych, parametrów meteorologiczno-oceanicznych i łączności satelitarnej będzie badało wody w pobliżu stacji badawczej na Svalbardzie. Badacze zostaną na Morzu Arktycznym przez trzy lub cztery miesiące, aby monitorować przepływ ciepłego prądu północnoatlantyckiego. Zebrane dane zapewnią lepszy wgląd w skutki szybkiego topnienia lodu powodowanego globalnym ociepleniem.

Naukowcy zaobserwowali przyspieszenie topnienia lodu polarnego w ciągu ostatnich kilku lat, a fale oceaniczne wydają się odgrywać kluczową rolę w procesie topnienia, ponieważ ogromne fale rozbijają lądolody na mniejsze kawałki i zmniejszają głębokość mieszania warstw górnych oceanu, ale istniejące dane terenowe są niewystarczające, aby potwierdzić ten proces - mówi prof. Chien Hwa z Instytutu Nauk Hydrologicznych i Oceanicznych National Central University.

Międzynarodowy projekt badawczy realizowany wspólnie przez UMK i NCU jest możliwy dzięki umowie o współpracy podpisanej w 2019 roku.

Badania, które są prowadzone we współpracy z naukowcami z National Center University w Tajpej na Tajwanie, obejmą między innymi wysokorozdzielcze obserwacje mikrosejsmiczne wywołane migracją lodowców w regionach polarnych, geologię powierzchni i ewolucję topograficzną peryglacjalnych obszarów lądowych. Badacze zrobią także wstępne testy instrumentalne do obserwacji charakterystyk deformacji powierzchni oraz skał powierzchniowych i badania oceanograficzne z użyciem morskich boi pomiarowych. Wspólnie z naukowcami z Uniwersytetu Łotewskiego będą natomiast prowadzone wspólne badania głównie z zakresu struktury termicznej i drenażu wewnątrzlodowcowego.