Nauki społeczne [2020-10-15]

Nagroda Nobla nie do kupienia na aukcji

— Redakcja

Laureatami nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii zostali dwaj amerykańscy ekonomiści: Paul Milgrom i Robert Wilson. - Ich wkład w teorię aukcji przyniósł korzyści sprzedawcom, kupującym i podatnikom na całym świecie – mówi mgr Piotr Wiśniewski z Katedry Ekonomii WNEiZ UMK.

Obaj naukowcy są pracownikami Uniwersytetu Stanforda w Kalifornii, gdzie rozwijali teorię aukcji. Jest to jeden z ważniejszych i najbardziej pragmatycznych obszarów zastosowań teorii gier w ekonomii.

Wkładem Wilsona jest przede wszystkim teoria aukcji obiektów o wspólnej wartości, gdzie wartość jest najpierw niepewna, a następnie taka sama dla wszystkich. Jego praca wyjaśnia, dlaczego racjonalni uczestnicy aukcji obawiają się klątwy zwycięzcy, czyli przepłacania.

Milgrom rozwijał bardziej ogólną teorię, w której oprócz wartości wspólnej uwzględnił wartość osobistą, czyli taką, która różni się między oferentami.

Oprócz wkładów indywidualnych laureaci stworzyli także całkowicie nowy format aukcji, zwany Simultaneous Multiple Round Auction – tłumaczy mgr Wiśniewski. - Jest on wykorzystywany w złożonych sytuacjach, gdy sprzedawanych jest wiele powiązanych ze sobą obiektów równocześnie. Zakłada on, że celem sprzedawcy jest maksymalizacja korzyści społecznej, a nie własnego przychodu. Osiągnięcie to nie jest tylko sukcesem teoretycznym, ale ma także szerokie aplikacje praktyczne.

Przykładem zastosowania tego rodzaju aukcji jest alokacja częstotliwości radiowych między operatorami w Stanach Zjednoczonych. Zastąpiła ona wcześniejszą metodą opartą w dużej mierze na lobbyingu. Od 1994 roku format zaproponowany przez Milgroma i Wilsona stał się standardem na tym polu. Kompleksowość metody polega głównie na rozbiciu terytorialnym częstotliwości i równoczesnej współzależności wartości prywatnej od nabycia np. tej samej częstotliwości w innym obszarze. Została on z powodzeniem wykorzystany w projektach realizowanych na całym świecie o łącznej wartości przekraczającej 100 mld dolarów. Oprócz Stanów Zjednoczonych metodę tę zastosowano także między innymi w Wielkiej Brytanii, Kanadzie czy Hiszpanii.

Wiele dóbr może być sprzedanych w sposób efektywny tylko poprzez nową formę aukcji – przekonuje mgr Wiśniewski. Przekłada się to w praktyce na korzyści zarówno dla sprzedających, kupujących, jak i podatników

Metody przedstawione przez laureatów ekonomicznego Nobla pozwoliły usprawnić liczne procesy w zakresie makro- i mikroekonomii. Stały się one ponadto podstawą konstrukcji kolejnych kompleksowych metod aukcji, jednak to właśnie wyróżnieni profesorowie Milgrom i Wilson byli światowymi pionierami w tym obszarze badawczym.