To pierwsze znane drewniane konstrukcje zachowane w zespole architektury romańskiej w Polsce To pierwsze znane drewniane konstrukcje zachowane w zespole architektury romańskiej w Polsce Humanistyka i sztuka

Perła wśród drewnianych dachów

— Żaneta Kopczyńska
udostępnij na facebook udostępnij na twitterze udostępnij na linkedin wyślij mailem wydrukuj

Nie nowożytne, jak do tej pory myślano, a nawet 200 lat starsze są więźby dachowe w katedrze w Kamieniu Pomorskim. Oznacza to, że to najstarszy tak dobrze zachowany zespół konstrukcji drewnianych w Polsce - wynika z badań naukowców z Wydziału Sztuk Pięknych UMK: prof. Ulricha Schaafa, dr. Macieja Prarata oraz prof. Tomasza Ważnego.

W Konkatedrze Najświętszej Marii Panny, św. Jana Chrzciciela i św. Faustyna biskupa w Kamieniu Pomorskim (kościół parafii rzymskokatolickiej św. Ottona) prowadzone są prace konserwatorskie i remontowe. Zanim jednak na dobre rozpocznie się naprawa konstrukcji transeptu i prezbiterium, Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków zlecił toruńskim naukowcom przeprowadzenie badań architektonicznych i dendrochronologicznych więźb nad nawą główną i transeptem w celu określenia ich wartości i historii przekształceń. Wyniki są zaskakujące.

Badania w kamieniu Pomorskim
Autorzy badań w Kamieniu Pomorskim. Od lewej: dr hab. inż. arch. Ulrich Schaaf, prof. UMK, prof. dr hab. inż. Tomasz Ważny, dr Maciej Prarat fot. Maciej Prarat

- Do tej pory datowane były na czasy nowożytne. Jednak już po wstępnej analizie stwierdziliśmy, że mogą być dużo starsze. Są one bowiem integralnie połączone z romańskimi ceglanymi szczytami. Dokładne badania potwierdziły nasze przypuszczenia: mamy do czynienia z najstarszymi, znanymi nam typologicznie do tej pory, więźbami dachowymi. Są to pierwsze znane drewniane konstrukcje zachowane w zespole architektury romańskiej w Polsce – mówi dr Maciej Prarat z Katedry Konserwatorstwa Wydziału Sztuk Pięknych UMK.

 

Zajrzyjmy pod dach katedry w Kamieniu Pomorskim

Dendrochronologiczna precyzja

Za badania dendrochronologiczne odpowiada prof. dr hab. Tomasz Ważny z Katedry Technologii i Technik Sztuk Plastycznych. Dzięki jego pracy udało się ustalić, że konstrukcja nawy pochodzi z ok. 1360 r., zaś więźba nad transeptem jest starsza, i to aż o 100 lat. Powstała około 1260 r.

- Wstępne rozpoznanie ustrojów nad prezbiterium pozwala stwierdzić, że są one jeszcze starsze – dodaje dr Prarat. - Co niezwykle istotne, mimo upływu setek lat więźby zachowane są w bardzo dobrym stanie. Konstrukcje świadczą o dużym kunszcie ówczesnych mistrzów ciesielskich, są też świadectwem stosowanych niegdyś tradycyjnych technik budowlanych. Szczegółowe rozwiązania złącz ciesielskich oraz system znaków montażowych nie ma odpowiednika w dotychczasowych znanych rozwiązaniach konstrukcyjnych.

Badania w Kamieniu Pomorskim
Drewniane konstrukcje świadczą o dużym kunszcie ówczesnych mistrzów ciesielskich fot. Maciej Prarat

Średniowieczni cieśle użyli do budowy przede wszystkim dębiny – drewno pochodziło najprawdopodobniej z niedaleko położonej wyspy Wolin.

To nie koniec badań. Toruńscy naukowcy zamierzają je kontynuować, aby dokładnie rozpoznać wszystkie ustroje drewniane kościoła, w połączeniu ze strukturą murowaną. Chcą dokładnie określić historię przekształceń najważniejszej świątyni na Pomorzu Zachodnim oraz właściwie zaplanować prace konserwatorskie.

Zasady udostępniania treści

Galeria

  •  Kliknij, aby powiększyć zdjęcie
  •  Kliknij, aby powiększyć zdjęcie
  •  Kliknij, aby powiększyć zdjęcie
  •  Kliknij, aby powiększyć zdjęcie
  •  Kliknij, aby powiększyć zdjęcie
udostępnij na facebook udostępnij na twitterze udostępnij na linkedin wyślij mailem wydrukuj

Powiązane artykuły

Tajemnice średniowiecznych dachów

Artykuł zawiera film

Historia Mustangu Górnego zapisana w drewnie


Kroniki i drzewa opowiedziały o suszach w Polsce

Pięć tysięcy lat historii kota domowego w Europie Środkowej


Na stronach internetowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika są stosowane pliki „cookies” zgodnie z Polityką prywatności.
Ustawienia zaawansowane
Na stronach internetowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika są stosowane pliki „cookies” zgodnie z Polityką prywatności. Stosowane przez nas ciasteczka służą wyłącznie do poprawienia funkcjonalności strony. Zbierane dane są przetwarzane w sposób zanonimizowany i służą do budowania analiz i statystyk, na podstawie których będziemy mogli dostosować sposób prezentowanych treści do ogólnych potrzeb użytkowników oraz podnosić ich jakość. W tym celu korzystamy z narzędzi Google Analytics, CUX i Facebook Pixel. Poniżej możliwość włączenia/wyłączenia poszczególnych z nich.
  włącz/wyłącz
Google Analitics

Korzystamy z narzędzia analitycznego Google Analytics, które umożliwia zbieranie informacji na temat korzystania ze stron Portalu (wyświetlane podstrony, ścieżki nawigacji pomiędzy stronami, czas korzystania z Portalu)

CUX

Korzystamy z narzędzia analitycznego CUX, które pozwala na rejestrowanie odwiedzin na stronach Portalu.

Facebook Pixel

Korzystamy z narzędzia marketingowego Facebook Pixel, które umożliwia gromadzenie informacji na temat korzystania z Portalu w zakresie przeglądanych stron.