Życie kampusu [2025-09-17]

Siła młodej nauki

— Redakcja

Jak wesprzeć rozwój młodej nauki? – to kluczowe pytanie debaty akademickiej, która odbyła się 16 września w Akademickim Centrum Kultury i Sztuki "Od Nowa". Gościem specjalnym spotkania był dr Tomasz Rożek, popularyzator nauki i prezes Fundacji Nauka. To Lubię.

Debatą akademicką Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu zainicjował projekt "Młoda Nauka". To przedsięwzięcie, które odpowiada na rosnące wyzwania dla młodych badaczek i badaczy. Jego celem jest pogłębiona diagnoza sytuacji młodego pokolenia rozpoczynającego swoją akademicką przygodę oraz stworzenie przestrzeni do dialogu środowiskowego. W pierwszym etapie projektu prowadzone są badania ilościowe oraz jakościowe wśród studentów i dokotrantów. Na podstawie wszystkich przeprowadzonych działań powstaną rekomendacje dla podmiotów sektora szkolnictwa wyższego i nauki, które pozwolą na stworzenie bardziej sprzyjających warunków dla rozwoju kariery naukowej w Polsce.

Gościem spotkania w Od Nowie był dr Tomasz Rożek, fizyk i popularyzator nauki, który przed debatą wygłosił power speech na temat nauki w Polsce. Jak przekonywał, wybór ścieżki edukacji zaczyna się już od wczesnych lat, od przedszkola i szkoły podstawowej, kiedy dziecko wybiera to, co najbardziej je interesuje. – My, jako ludzie, mamy w genach ciekawość i chęć poznawania. Ona zmienia się wraz z rozwojem naszego mózgu, ale zostaje z nami całe życie – zapewniał prelegent.

Wykład dotyczył m.in. strategicznych kierunków rozwoju młodej nauki. Szczególnie istotnym z punktu widzenia rozwoju polskiej gospodarki jest interdyscyplinarność badań i dofinansowanie nauki. Dr Tomasz Rożek zauważył, że krajowi decydenci powinni spojrzeć na zwiększenie budżetu na ten sektor nie jako na koszt, ale inwestycję. Dobrym wkładem w rozwój szkolnictwa, w tym także w uczelnie wyższe, byłaby zmiana programów studiów w taki sposób, by umożliwiła większą interdyscyplinarność.

Gdyby się zastanowić nad głównymi czynnikami, które kształtują naszą rzeczywistość, część z was wymieniłaby zmiany klimatu, inne osoby mówiłyby o sztucznej inteligencji – zauważył dr Rożek. – Każdy z nas może wymienić kilkanaście kolejnych. O których z nich mówi szkoła? O żadnych, bo nie da się ich dopasować do konkretnych tuneli. Problem polega na tym, że tak bardzo przyzwyczailiśmy się do tych podziałów, że one zaczynają nami rządzić – podsumował.

Wątki, które poruszył dr Tomasz Rożek w swoim wystąpieniu, były kontynuowane także podczas debaty "Jak zadbać o młodą polską naukę?", w której wzięli udział prof. Agnieszka Dardzińska-Głębocka z Politechniki Białostockiej, mgr inż. Anna Nieczaj z Krajowej Reprezentacji Doktorantów, Paweł Zdybel z Parlamentu Studentów RP i dr Tomasz Rożek. Całe spotkanie poprowadził dr hab. Adam Kola, prof. UMK, prorektor ds. nauki. Debata stanowiła ważny głos w dyskusji o relacjach między nauką a społeczeństwem, szczególnie w kontekście kryzysu zaufania do wiedzy.

Podczas rozmowy także zwrócono uwagę na czynniki finansowe w edukacji, w tym programy wsparcia dla młodych osób prowadzących swoje badania. Część uczelni dysponuje budżetem, który wspiera rozwój początkujących naukowców. Dodatkowe finansowanie umożliwia nie tylko zakup niezbędnych narzędzi do badań, ale także wymiany akademickie w kraju i zagranicą. Jedną z szans na rozwój młodych jest ministerialny program Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza, ponieważ część środków z dodatkowej subwencji trafia do studentów i doktorantów w formie grantów.

Prof. Dardzińska-Głębocka, jako przewodnicząca Zespołu ds. Opracowania Strategii Rozwoju Szkolnictwa Wyższego, omówiła ustalenia dotyczące kierunków rozwoju uczelni w Polsce.

W strategii rozwoju szkolnictwa wyższego zwracamy dużą uwagę na rozwój kompetencji, w tym także społecznych i etycznych – podkreśliła prof. Agnieszka Dardzińska-Głębocka. - Strategia rozwoju jest mocno osadzona w kontekście młodego pokolenia i zależy nam na tym, żeby młodzież była otwarta na świat i żeby była elementem zmian.

Goście zgodnie przyznali, że dialog z młodym pokoleniem jest niezbędny. Reprezentanci studentów i doktorantów wskazali, że współcześnie należy zadbać o popularyzację nauki, a dostępne technologie i media społecznościowe potraktować jako narzędzie do promocji badań – nie tylko omawiać ich wyniki, ale także dzięki nim zachęcać i inspirować młode pokolenia do angażowania się w tworzenie nauki.

W wydarzeniu wzięli udział m.in. uczniowie Uniwersyteckiego Liceum Ogólnokształcącego oraz prorektorzy uniwersytetów szerokoprofilowych zajmujący się nauką i badaniami, którzy uczestniczyli w posiedzeniu Uniwersyteckiej Komisji Nauki. Gospodarzem trzydniowego spotkania UKN był Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.