Portal informacyjny
Humanistyka i sztuka
Z mecenatem Lanckorońskich
— Redakcja
Polska Akademia Umiejętności przyznała Stypendia Fundacji Lanckorońskich i Fundacji z Brzezia Lanckorońskich na prowadzenie badań w roku 2026. Wśród stypendystów znalazło się pięcioro naukowców z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Fundacja Lanckorońskich i Fundacja z Brzezia Lanckorońskich przyznaje stypendia na prowadzenie badań w Rzymie, Wiedniu, Londynie oraz innych ośrodkach naukowych Europy. Celem działania Fundacji jest inicjowanie badań i pomoc indywidualnym uczonym oraz instytucjom naukowym w prowadzeniu studiów w ramach szeroko pojętych nauk humanistycznych, a szczególnie w zakresie archeologii śródziemnomorskiej, historii, historii sztuki, filologii klasycznej i historii filozofii.
Wśród laureatów stypendium znalazło się pięcioro naukowców z UMK:
- dr Alicja Bartnicka z Wydziału Nauk Historycznych otrzymała stypendium na wyjazd do Rzymu, gdzie będzie realizowała projekt "Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej w Rzymie wobec kwestii żydowskiej podczas II wojny światowej". Celem tego projektu jest zbadanie działalności Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej w Rzymie na rzecz ratowania Żydów podczas II wojny światowej. Pytania badawcze będą dotyczyły zakresu pomocy dla Żydów, elementów mających wpływ na możliwość emigracji oraz skali pomocy udzielonej przez polskiego ambasadora Kazimierza Papée. W celu realizacji podjętego tematu konieczne jest przeprowadzenie kwerend w Archiwum Papieskim Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie oraz Apostolskim Archiwum Watykańskim.
- dr hab. Inga Głuszek, prof. UMK z Wydziału Nauk Historycznych otrzymała stypendium na wyjazd do Londynu, gdzie będzie realizowała projekt "Badanie ciągłości i nieciągłości w imporcie wysokiej jakości ceramiki stołowej w świetle zmian społeczno-politycznych w greckich koloniach nad Morzem Czarnym w późnym okresie hellenistycznym i wczesnym okresie rzymskim na podstawie znalezisk z antycznej Histrii". Problem badawczy dotyczy zespołu ceramiki stołowej wysokiej jakości datowanej na okres hellenistyczny i wczesny okres rzymski pochodzącej z wykopalisk sektora P na stanowisku Histria, kolonii greckiej położonej na północno-zachodnim odcinku wybrzeża Morza Czarnego, współcześnie na terytorium Rumunii. Histria została założona przez kolonistów z Miletu w połowie VII wieku p.n.e. Projekt koncentruje się na opracowaniu merytorycznym znalezisk zdobionej ceramiki stołowej datowanych na późny okres klasyczny i hellenistyczny.
- dr hab. Paweł Hanczewski, prof. UMK z Wydziału Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie otrzymał stypendium na wyjazd do Londynu. Grant umożliwi naukowcowi badania nad oświeceniem militarnym w Anglii. Obok ustalenia, jakie miejsce w pracach XVIII-wiecznych autorów angielskich zajmowała wojna, istotnym zadaniem jest określenie, z jakiej perspektywy opisywali wojnę: militarnej, politycznej, społecznej, kulturowej. Kolejnym celem jest umiejscowienie angielskiego oświecenia militarnego na tle europejskiego oświecenia militarnego.
- dr hab. Juliusz Raczkowski, prof. UMK z Wydziału Sztuk Pięknych otrzymał stypendium na wyjazd do Rzymu. Projekt badawczy jest kontynuacją studiów rozpoczętych podczas pobytu we Włoszech w 2024 roku. Dotyczy źródeł i dróg transferu wpływów italskich w sztuce państwa zakonnego w Prusach w XIV i XV wieku. Badania będą prowadzone podczas objazdów po Italii, zaplanowanych w regionach: Toskania, Emilia-Romania oraz Veneto. Wnioski z tych analiz mogą mieć szerszy kontekst niż tylko rozpoznanie jednostkowych dzieł. Po pierwsze pozwolą spojrzeć z szerszej perspektywy na kontakty transalpejskie w późnym średniowieczu, ze szczególnym naciskiem na drogi wymiany (handlowej, intelektualnej, religijnej) wiodące z Italii na ziemie pokrzyżackie. Przede wszystkim jednak mogą stać się istotnym elementem w dawnym, sięgającym badań Gezy Francovicha sporze o kierunek oddziaływań i genezę tzw. krucyfiksów mistycznych (od lat nie rozstrzygnięto, czy za fenomenem tym stoją mistrzowie niemieccy, czynni również w Italii, czy też źródłem nowej formy i typu były warsztaty italskie, eksportujące na północ od Alp).
- dr hab. Mirosław A. Supruniuk, prof. UMK z Muzeum Uniwersyteckiego otrzymał stypendium na wyjazd do Londynu, gdzie będzie realizował projekt "Polskie życie artystyczne w Wielkiej Brytanii 1900-1945 - kalendarium i słownik bio-bibliograficzny". Jego celem jest szczegółowe opisanie udziału polskich artystów w brytyjskim życiu artystycznym w latach 1900-1945. Jak zauważa autor projektu, pomiędzy końcem wieku XIX a rokiem 1945 na Wyspach Brytyjskich mieszkało ponad 900 malarzy, rzeźbiarzy, grafików, rysowników oraz fotografików polskich i polskiego pochodzenia. Kształcili się oni w angielskich i szkockich szkołach malarstwa, architektury i rzemiosła artystycznego oraz zajmowali się tworzeniem i wystawianiem swoich dzieł, biorąc czynny udział w życiu artystycznym Wielkiej Brytanii. Ich bogaty dorobek i działalność, a zwłaszcza ich biografie są w Polsce zupełnie nieznane. Powodów jest kilka: archiwa instytucji i ugrupowań oraz większa część ich spuścizn artystycznych znajdują się w Wielkiej Brytanii. Recenzje z wystaw często publikowane były w brytyjskiej prasie, która nie była dostępna dla polskich czytelników i nie ma jej w polskich bibliotekach.
