Nauki ścisłe [2021-02-01]

Zmarł prof. Andrzej Kossakowski

— Redakcja

W wieku 82 lat zmarł prof. dr hab. Andrzej Kossakowski, emerytowany wykładowca Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK, wybitny uczony, twórca toruńskiej szkoły fizyki matematycznej, laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, nazywanej Polskim Noblem.

Andrzej Kossakowski urodził się w lutym 1938 roku we Lwowie. Od początku swoją naukową drogę związał z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie w latach 1955-1960 studiował fizykę, w roku 1966 obronił pracę doktorską, a w 1972 r. uzyskał habilitację. W 1979 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1992 r. - profesora zwyczajnego. Profesor Andrzej Kossakowski wykładał na wielu uniwersytetach zagranicznych m.in.: w Stuttgarcie, Mediolanie, Austin w Teksasie, Essen, Leuven, Santiago de Chile, Neapolu i Tokio. Był jednym z twórców toruńskiej szkoły fizyki matematycznej oraz kwantowej teorii układów otwartych. Teoria ta, wraz z kwantową teorią informacji, stanowiły główne obszary badań prowadzonych w Zakładzie Fizyki Matematycznej Instytutu Fizyki UMK. Do naukowych osiągnięć prof. Andrzeja Kossakowskiego należą również prace o teorii laserów, teorii odwzorowań dodatnich oraz cykl prac dotyczących kwantowego splątania. Jego artykuły były publikowane w takich czasopismach jak: "Physics Letters", "Communications in Mathematical Physics", "Physics Letters A", "Physical Review A". Prace prof. Andrzeja Kossakowskiego są bardzo znane i do tej pory często cytowane. Teoria kwantowych układów otwartych, za której rozwinięcie prof. Kossakowski otrzymał Nagrodę FNP, jest podstawowym narzędziem analizy własności układów kwantowych, które nie są izolowane, lecz oddziałują z zewnętrznym otoczeniem. Do analizy dynamiki kwantowych układów otwartych wykorzystuje się różne typy równań podstawowych. Prof. Andrzej Kossakowski jest współtwórcą jednego z takich równań, znanego dzisiaj jako równanie GKS-L, które weszło do kanonu fizyki teoretycznej. Pierwsze rezultaty dotyczące struktury tego równania prof. Andrzej Kossakowski opisał w swoich artykułach opublikowanych w 1972 r. Koncepcje te zostały następnie rozwinięte w publikacjach, które ukazały się niemal równocześnie w roku 1976: pierwsza – autorstwa Vittoria Goriniego, Andrzeja Kossakowskiego i George’a Sudarshana, ukazała się w "Journal of Mathematical Physics", zaś druga – Görana Lindblada – w "Communications in Mathematical Physics". Równanie GKS-L umożliwia modelowanie procesów, które odgrywają istotną rolę w kwantowej komunikacji, kryptografii i kwantowym przetwarzaniu danych, takich jak dekoherencja i dyssypacja. Rozwijana przez profesora Kossakowskiego w latach 70. XX wieku teoria układów otwartych stanowi podstawę intensywnie rozwijającej się obecnie dziedziny naukowej – kwantowej teorii informacji. W 2019 roku prof. dr hab. Andrzej Kossakowski otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich za rozwinięcie teorii kwantowych układów otwartych. W czerwcu 2020 r. prof. Kossakowski odsłonił "katarzynkę" ze swoim autografem w Piernikowej Alei Gwiazd.

Prof. Andrzej Kossakowski zmarł 31 stycznia. Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się w sobotę 6 lutego 2021 r. o godz. 12:00 mszą św. w Bazylice Katedralnej św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu. O godz. 13:00 nastąpi pogrzeb na Cmentarzu Parafialnym pw. św. Mikołaja w Papowie Toruńskim.