Nauki społeczne [2024-08-27]

Zmarł prof. Zbigniew Kwieciński

— Redakcja

25 sierpnia 2024 r. zmarł prof. dr hab. Zbigniew Kwieciński, znany pedagog i socjolog wychowania, założyciel Zakładu Socjologii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, czterokrotnie uhonorowany godnością Doktora Honoris Causa. Miał 82 lata.

Prof. dr hab. Zbigniew Kwieciński urodził się 26 grudnia 1941 roku w Lubrańcu. Swoją naukową ścieżkę związał z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie w 1964 r. skończył studia pedagogiczne. Następnie, kontynuując działalność naukową na ówczesnym Wydziale Humanistycznym, w 1970 r. uzyskał doktorat na podstawie pracy pt. "Funkcjonowanie szkoły w środowisku wiejskim. Studium wsi peryferyjnej". Trzy lata później habilitował się w oparciu o rozprawę "Funkcjonowanie szkoły w rejonie uprzemysłowionym", również na UMK. Tytuł profesora otrzymał w roku 1987.

W latach 1972-1986 był założycielem i kierownikiem Stacji Naukowo-Badawczej Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN w Toruniu. W roku 1974 założył Zakład Socjologii na Wydziale Humanistycznym UMK. Od 1990 roku kierował Pracownią Studiów Kulturowych i Edukacyjnych w Instytucie Pedagogiki UMK i prowadził kilka cykli doktorskich i podoktorskich seminariów problemowych.

W latach 1991-1993 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Był także dziekanem Wydziału Studiów Edukacyjnych na tamtejszym uniwersytecie, a funkcję tę pełnił od 1993 do 1999 roku. W latach 1998-2006 był kierownikiem Katedry Socjologii Edukacji i Polityki Oświatowej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Od października 2006 roku jego podstawowym miejscem pracy była Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu, gdzie kierował Zakładem Socjologii Edukacji i Polityki Oświatowej oraz Centrum Studiów Zaawansowanych.

Prof. Zbigniew Kwieciński był współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. Od 1989 roku był jego prezesem, twórcą i inicjatorem programów kolejnych siedmiu ogólnopolskich zjazdów pedagogicznych. Był założycielem i redaktorem naczelnym czasopism ogólnopolskich, premiowanych przez KBN: "Forum Oświatowe" (46 tomów) i "Socjologia Wychowania AUNC" (16 tomów). Był inicjatorem i redaktorem serii "Nieobecne dyskursy" (7 tomów), a także członkiem rad redakcyjnych czołowych czasopism pedagogicznych w kraju.

Prof. Kwieciński przez 20 lat był członkiem Centralnej Komisji ds. Tytułów i Stopni Naukowych, a przez dwie kadencje Dwie kadencje – Komitetu Badań Naukowych. Zasiadał także w Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN i wielu mniejszych zespołach eksperckich. Od 2007 roku był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a w 2013 roku został wybrany na członka rzeczywistego PAN. Rok wcześniej został także członkiem rzeczywistym Europejskiej Akademii Umiejętności z siedzibą w Paryżu. W roku 2012 powołano go na przewodniczącego Komitetu Rozwoju Edukacji Narodowej przy Wydziale I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN.

Szeroki profil dorobku naukowego prof. Zbigniewa Kwiecińskiego obejmuje ekologię pedagogiczną, politykę oświatową oraz socjologię szkoły, oświaty i młodzieży. Był twórcą, a przez wiele lat także liderem tzw. "grupy toruńskiej" socjologii wychowania i pedagogiki społecznej. Prowadził liczne badania nad funkcjonowaniem wiejskiej szkoły w różnych regionach. Badał socjopatologię edukacji i awangardowe nurty pedagogiki współczesnej.

Wypromował 26 doktorów. Recenzował ponad 55 doktoratów, ponad 100 habilitacji i profesur dla rad wydziałów i Centralnej Komisji ds. Tytułów i Stopni. Był autorem ponad 20 książek, ponad 350 artykułów, komunikatów z badań i recenzji. Za osiągnięcia naukowe, dydaktyczne i organizacyjne uhonorowany został licznymi nagrodami i wyróżnieniami, m.in. medalem za wkład w rozwój UMK w Toruniu (1977), WSP w Bydgoszczy (1987), UWM w Olsztynie (2006) i UAM w Poznaniu (2013), nagrodą I stopnia ministra edukacji narodowej (dwukrotnie), nagrodą Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiągnięcia naukowe w roku 2003, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Krzyżem Kawalerskim RP. Czterokrotnie otrzymał wyróżnienie Doktora Honoris Causa.

Uroczystości pogrzebowe odbędą się 2 września 2024 roku o godz. 14:30 na Centralnym Cmentarzu Komunalnym (ul. Grudziądzka 192/196 w Toruniu).