Nauki przyrodnicze [2023-06-20]

Zmarła prof. Barbara Chwirot

— Redakcja

17 czerwca 2023 r. zmarła prof. dr hab. Barbara Chwirot, emerytowana pracowniczka Wydziału Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych UMK, pomysłodawczyni oraz współorganizatorka Białych Niedziel, których celem było wczesne wykrycie raka skóry. Miała 72 lata.

Prof. dr hab. Barbara Chwirot urodziła się 5 listopada 1950 r. w Bydgoszczy. Pracę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika rozpoczęła w 1975 r. W 1981 r. otrzymała stopień doktora na podstawie dysertacji "Aktywność metaboliczna komórek podlegających mejozie u Larix europaea D.C.", a habilitowała się w 1991 r. w oparciu o pracę "Ultrasłaba luminescencja jako nowe źródło informacji o komórce w cyklu życiowym". Tytuł profesora uzyskała w 2002 r.

Od roku 1993 prof. B. Chwirot kierowała Interdyscyplinarnym Zespołem Optycznych Metod Wczesnego Wykrywania Nowotworów na UMK. Zespół ten, wraz z władzami miasta Torunia, był corocznym organizatorem Białych Niedziel, których celem było wczesne wykrycie niebezpiecznych nowotworów skóry. Autorką fluorescencyjnej metody wczesnego wykrywania czerniaka skóry była prof. Chwirot, a w prowadzonej przez jej zespół Pracowni Autofluorescencji Znamion zostało przebadanych prawie 20 tys. osób, a u ok. 500 wykryto czerniaka, najczęściej w I lub II stadium dającym najlepsze rokowania dla pacjenta.

Badania nad nową metodą optycznej diagnostyki nowotworów skóry i przewodu pokarmowego finansowane były grantami przyznawanymi przez Komitet Badań Naukowych (1993, 1996),  Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska. Uwieńczone zostały ogłoszeniem o udzieleniu patentu w marcu 1999 r. na "sposób wykrywania znamion czerniaka". W konkursie pod patronatem Prezydenta RP opracowana metoda uzyskała miano "Polskiego Produktu Przyszłości" i medal targów "Intertechnology 98", a w 1999 r. – nagrodę Prezydenta Miasta Torunia za szczególne osiągnięcia w kategorii "Ochrona Zdrowia". W 2000 r. prof. Chwirot otrzymała nagrodę "Protona" przyznawaną przez Radę Naukową programu Proton TVP twórcom największych polskich "przebojów naukowych".

Prof. dr hab. Barbara Chwirot w roku 2000 uczestniczyła (wspólnie z Centrum Transferu Technologii Uniwersytetu Warszawskiego) w opracowaniu prototypu komercyjnego urządzenia diagnostycznego do wykrywania czerniaka metodą fluorescencyjną. Prace finansowane były w ramach programu TECHNO uruchomionego przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej. Jej osiągnięcia i działania na rzecz społeczności regionu docenione zostały również nagrodami "Złotej Karety" dziennika Nowości i "Feliksa" Gazety Wyborczej.

Prof. Chwirot była autorką 79 publikacji naukowych w prestiżowych czasopismach oraz wiodącym autorem monografii wyróżnionej nagrodą Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w 1996 r. Prof. Chwirot była również członkiem komitetów redakcyjnych czasopism o zasięgu międzynarodowym: "Journal of Biomarkers", "World Journal of Gastrointestinal Oncology" oraz "The Open Dermatology Journal". Była także członkiem Europejskiego Towarzystwa Profilaktyki Raka Skóry EUROSKIN oraz członkiem jury L'Oréal Polska dla Kobiet i Nauki.

Z inicjatywy prof. Chwirot na dawnym Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi powstał Zakład Biologii Medycznej, którego kierownikiem była od roku 2002 do czasu przejścia na emeryturę w 2018 r. Jej zainteresowania naukowe dotyczyły identyfikacji potencjalnych markerów białkowych wybranych chorób nowotworowych.

Uroczystości pogrzebowe odbędą się w czwartek 22 czerwca 2023 r. o godz. 13:30 na Cmentarzu Nowofarnym przy ul. Artyleryjskiej 10 w Bydgoszczy.