Spotkania naukowe: prof. Tomasz Kupś

Katedra Historii Filozofii, Filozofii Systematycznej i Etyki Instytutu Filozofii UMK zaprasza na kolejne naukowe spotkania seminaryjne w roku akademickim 2025/2026. Seminaria odbywają się w ostatnie wtorki miesiąca o godz. 12:00 w sali 305 w Collegium Minus (Harmonijka).

24 lutego wykład pt. "Czy Kant był antynacjonalistą?" poprowadzi prof. dr hab. Tomasz Kupś.

Abstrakt wystąpienia: Amerykańsko-izraelski filozof żydowskiego pochodzenia Yoram Hazony w 2018 roku opublikował książkę pod tytułem "The Virtue of Nationalism" (wyd. pol.: "Pochwała państwa narodowego", tłum. Eliza Litak, Warszawa 2023). W książce tej Hazony wyraził swoje przywiązanie dla idei państwa narodowego i jednocześnie wskazał dwóch, jego zdaniem, kluczowych przeciwników tej idei – Johna Locke’a i Immanuela Kanta. Przedstawiona tam interpretacja filozofii Kanta w gruncie rzeczy jest sprzeczna z wieloma wypowiedziami królewieckiego filozofa. Przypuszczenie, że według Kanta postęp moralny musi oznaczać stopniowy zanik państw narodowych, nie ma podstaw w tekstach źródłowych.

Aby jednak zrozumieć powody tej dezinterpretacji trzeba przyjrzeć się bliżej temu, co Kant faktycznie rozważa w swoim projekcie "filozoficznego chiliazmu". Czy faktycznie to, co Kant nazywa "wiecznym pokojem" jest możliwe tylko poprzez likwidację państw narodowych i zastąpienie ich jednym rządem, jak uważa Hazony? Czy rzeczywiście Kant przyczynił się do uzasadnienia współczesnego paradygmatu antynacjonalistycznego forsując ideę federalizmu? Czy realizację najwyższego dobra w świecie widzi tylko poprzez utworzenie globalnego państwa? Hazony na pewno skłania nas do uważnego przemyślenia tego, co Kant pisze na temat idei wiecznego pokoju i moralnego postępu ludzkości. To, co proponuje jest krytyką pewnego sposobu rozumienia oświeceniowego progresywizmu i polemiką z jego współczesnymi interpretacjami. W referacie (1) rekonstruuję sposób rozumowania Yorama Hazony, następnie (2) przedstawiam pewną krytykę tej interpretacji filozofii Kanta oraz (3) próbuję sprecyzować sposób rozumienia Kantowskiej idei postępu moralnego.

Harmonogram wszystkich spotkań w roku akademickim 2025/2026