Życie kampusu [2024-04-30]

20 lat UMK w Unii Europejskiej

— Marcin Behrendt

Międzynarodowa wymiana studentów i nauczycieli akademickich, współpraca między instytucjami szkolnictwa wyższego, a także pieniądze na innowacyjne badania oraz budowę i modernizację uczelnianych budynków – to najważniejsze korzyści płynące dla Uniwersytetu Mikołaja Kopernika z członkostwa Polski w Unii Europejskiej.

1 maja obchodzimy 20. rocznicę przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Wstąpienie naszego kraju do wspólnoty państw połączonych wzajemnymi relacjami gospodarczymi i politycznymi otworzyło przed Polską mnóstwo możliwości niemalże we wszystkich dziedzinach życia. Obecność w UE wyznaczyła także nową drogę w rozwoju wyższych uczelni, którą chętnie i skutecznie podążył również Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

W latach 2004 – 2024 UMK zrealizował z unijnym wsparciem finansowym 167 projektów o wartości prawie 589 mln zł. Wśród nich były wielomilionowe inwestycje w uczelnianą infrastrukturę, jak również programy podnoszące kompetencje studentów i kadry dydaktycznej oraz doskonalące zarządzanie uczelnią.

Trudno jest mi sobie wyobrazić, jak wyglądałby nasz Uniwersytet, gdyby Polska nie stała się częścią Unii Europejskiej – mówi prof. dr hab. Andrzej Sokala, rektor UMK. – Dzięki funduszom strukturalnym dokonaliśmy szeregu bezprecedensowych w historii uczelni inwestycji, by wymienić budowę Interdyscyplinarnego Centrum Nowoczesnych Technologii, Collegium Humanisticum, Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego, a także rozbudowę i przebudowę Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 oraz inwestycje modernizujące bazę kliniczną Szpitala Uniwersyteckiego nr 1. To bardzo ważne, że pieniądze pozyskane przez Uniwersytet służyć mogą mieszkańcom regionu. Nam pozwalają podnosić jakość nauki i dydaktyki, tworzyć nowe wymagające nakładów kierunki, takie jak na przykład obecnie kierunek lekarsko-dentystyczny.

Najważniejszym projektem w pierwszym okresie, w którym mogliśmy korzystać z funduszy unijnych (2004 – 2006), była rozbudowa Wydziału Matematyki i Informatyki UMK oraz Regionalnego Studium Edukacji Informatycznej. Za prawie 16 mln zł dobudowano wówczas nowe skrzydło gmachu od strony ulic Fredry i Krasińskiego.

Kolejny tzw. okres programowania, czyli lata 2007 – 2013, był dla naszej uczelni rekordowy pod względem finansowym, gdyż udało się w tym czasie zrealizować 68 zadań o łącznej wartości prawie 284 mln zł. Wśród nich najbardziej kosztowne były te infrastrukturalne: budowa Collegium Humanisticum, Interdyscyplinarnego Centrum Nowoczesnych Technologii oraz rozbudowa Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej pozwalająca na utworzenie Centrum Optyki Kwantowej.

Nowoczesne budynki to niejedyny efekt ówczesnego dofinansowania. Dzięki wsparciu z Europejskiego Funduszu Społecznego uruchomiono pierwsze interdyscyplinarne studia doktoranckie w dziedzinach matematyczno-przyrodniczych. Wiązało się to m.in. z poszerzeniem oferty zajęć w języku angielskim, wzrostem dostępności kierunków ścisłych dla osób z niepełnosprawnością, a także zwiększeniem międzynarodowej wymiany studenckiej oraz naukowej, zwłaszcza w dyscyplinach szczególnie istotnych dla rozwoju gospodarki.

Poza tym UMK aktywnie uczestniczył we współfinansowanym przez fundusze unijne rządowym programie dotyczącym tzw. kierunków zamawianych i był jego liderem, na co wskazuje ranking opublikowany przez resort nauki w grudniu 2010 r. Nasza uczelnia realizowała osiem projektów na kierunkach: biotechnologia, chemia, fizyka, matematyka, informatyka i ochrona środowiska.

Kolejne lata (2014 – 2020) również przyniosły sukces toruńskiej uczelni. W tym czasie udało się zrealizować aż 86 projektów o wartości przekraczającej 261 mln zł. Wśród zadań inwestycyjnych prym wiodło utworzenie, a więc zakup aparatury i budowa Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego. Ważny był również projekt pt. "Medycyna a zdrowie człowieka. Kujawsko-pomorski interdyscyplinarny program diagnozy spersonalizowanej i opieki zdrowotnej". Dzięki niemu udało się wyposażyć w aparaturę naukowo-badawczą siedem laboratoriów działających przy Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Nowoczesny sprzęt trafił do Pracowni Metod Chromatograficznych i Spektrometrii Mas na Wydziale Chemii, Pracowni Metod Rehabilitacji na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej, Pracowni Metod Mikroekstrakcyjnych i Spektrometrii Mas, Pracowni Metabolomiki, Laboratorium Markerów Nowotworowych i Laboratorium Badawczo-Rozwojowego Toksykologicznego na Wydziale Farmaceutycznym Collegium Medicum UMK oraz Laboratorium Fotoniki Biomedycznej na Wydziale Nauk o Zdrowiu CM. Aparatura kosztowała prawie 20,3 mln zł. Unia Europejska dołożyła do jej zakupu ponad 16,7 mln zł.

W 2018 r. ruszyła realizacja gigantycznego projektu "Universitas Copernicana Thoruniensis In Futuro modernizacja Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w ramach Zintegrowanego Programu Uczelni", a rok później zaczęła się jego druga tura. Ich łączna wartość wyniosła przeszło 75,1 mln zł, a zadanie miało charakter wielowymiarowy. Przede wszystkim przyczyniło się do rozwoju potencjału Uniwersytetu poprzez dostosowanie i realizację programów kształcenia do potrzeb społeczno-gospodarczych. Autorzy projektu skupili się na podniesieniu kompetencji studentów wydziałów: Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych, Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej oraz Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej. Poza tym ruszył pilotażowy model interdyscyplinarnych studiów doktoranckich pn. Academia Copernicana w formule międzywydziałowej szkoły doktorskiej. Uruchomiono również szereg narzędzi informatycznych i aplikacji usprawniających pracę uczelnianej administracji. Powstał Portal Informacyjny UMK, kupiono sprzęt do hybrydowego prowadzenia zajęć w salach dydaktycznych oraz zrealizowano szereg szkoleń i studiów podyplomowych dla kadry kierowniczej i dydaktycznej UMK.

W obecnym okresie programowania, trwającym do 2027 r., UMK realizuje dwa projekty o wartości niemal 19,5 mln zł: "MODULE4NCU Podniesienie kompetencji kadry dydaktycznej UMK w Toruniu w latach 2024 2026" oraz "Integralny Program Wsparcia Kompetencji Kluczowych dla Gospodarki 4.0 studentów i kadry UMK w Toruniu". Pierwszy obejmuje podniesienie kompetencji dydaktycznych, cyfrowych i z zakresu zielonej transformacji, a także wymianę doświadczeń 140 pracowników UMK. Drugi zakłada realizację nowych kierunków studiów: analityki weterynaryjnej, odnawialnych źródeł energii i lekarsko-dentystycznego oraz modyfikację już istniejących: biologii, informatyki, logistyki, zarządzania, ekonomii i gospodarki cyfrowej. Przy udziale funduszy unijnych zaplanowano m.in. wykłady specjalistyczne; uzupełnienie programów nauczania o przedmioty z zakresu kompetencji cyfrowych oraz rozwoju świadomości i umiejętności na rzecz zielonej transformacji, a także dodatkowe praktyczne elementy kształcenia dla studentów, takie jak: warsztaty, szkolenia, kursy, wizyty studyjne i staże.

– Bycie w Unii ma konsekwencje daleko idące poza wymiar ściśle materialny – mówi prof. Andrzej Sokala, rektor UMK. – Dzięki naszym udziałom w konsorcjach YUFE i YERUN współtworzymy ambitny program Unii Europejskiej, który dotyczy nowego europejskiego szkolnictwa wyższego, odpowiadającego wyzwaniom niełatwej współczesności i trudnej do przewidzenia przyszłości. Być może to właśnie w dłużej perspektywie czasowej będzie najcenniejszą dla UMK wartością.