Chemiczny wzór na sukces
Dr hab. Liliana Dobrzańska, prof. UMK z Wydziału Chemii została laureatką konkursu Narodowego Centrum Nauki OPUS 24+LAP/Weave. Wraz z prof. Wimem Dehaenem z Katholieke Universiteit Leuven zrealizuje projekt "Adaptacja kryształów molekularnych w odpowiedzi na bodźce zewnętrzne".
Konkurs OPUS 24+LAP/Weave wyłonił najlepsze projekty badawcze realizowane przez polskich naukowców we współpracy z zespołami z Belgii-Flandrii. W tej edycji finansowanie otrzymało sześć dwustronnych projektów, po dwa w każdej grupie nauk. Łączna kwota przyznanego finansowania wyniosła ponad 9,5 mln złotych.
Wśród laureatów i laureatek konkursu znalazła się dr hab. Liliana Dobrzańska, prof. UMK, która - wraz z prof. Wimem Dehaenem z Katholieke Universiteit Leuven - zrealizuje projekt dotyczący adaptacji kryształów molekularnych w odpowiedzi na bodźce zewnętrzne. Najnowsze badania nad kryształami dowodzą, że ich struktura nie jest niezmienna jak wcześniej sądzono. Jak się okazuje, cząsteczki, mimo ograniczeń przestrzennych, mogą ulegać znacznym przesunięciom czy obrotom w krysztale, zmieniając zarówno strukturę molekularną, jak i krystaliczną. Naukowcy w swoim projekcie zastanowią się nad tym, kiedy ten proces ma miejsce oraz jakie wymogi muszą zostać spełnione, by cząsteczki tworzące kryształ postanowiły wyrwać się ze stanu uśpienia.
W pierwszej części badania prof. Wim Dehaen, który specjalizuje się w chemii organicznej, podejmie się syntezy wybranych związków makrocyklicznych. Druga część projektu będzie miała miejsce na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu i obejmie badania kolektywnych ruchów cząsteczek zachodzących w kryształach otrzymanych związków makrocyklicznych w odpowiedzi na działanie różnych czynników zewnętrznych. Tu, przy zastosowaniu nowoczesnej aparatury wyposażonej w promieniowanie rentgenowskie, uzyskany zostanie wgląd w głąb kryształu i przeprowadzone zostaną systematyczne badania in situ mające na celu wyjaśnienie mechanizmu działania odpowiadających na bodźce zewnętrzne nieporowatych kryształów molekularnych.
Międzynarodowy zespół chemików, którym kieruje prof. Liliana Dobrzańska, otrzymał na badania dofinansowane w kwocie 1 512 556 zł.