Europejski grant dla bioróżnorodności
Projekt SaltyBEATS, którym kieruje prof. dr hab. Katarzyna Hrynkiewicz z Wydziału Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych UMK, uzyskał grant w wysokości ponad 1,3 mln euro w ramach Europejskiego Partnerstwa na rzecz Bioróżnorodności Biodiversa+.
Celem konkursu BiodivNBS jest wsparcie badań nad różnorodnością biologiczną, które mają istotny wpływ na politykę i społeczeństwo. Temat trzeciej edycji brzmiał "Nature-Based Solutions for biodiversity, human well-being and transformative change". Badacze i badaczki pracujący w polskich jednostkach mogli ubiegać się o finansowanie międzynarodowych interdyscyplinarnych projektów badawczych w obszarze nauk dotyczących ochrony bioróżnorodności, obejmujących badania podstawowe i aplikacyjne. Inicjatywę wspiera Komisja Europejska w ramach unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030, która zakłada powrót do życia w harmonii z naturą. SaltyBEATS to jeden z pięciu wniosków z Polski, który otrzymał grant. Kwota, którą przeznaczono na badania dla UMK, to niemal 1,5 miliona złotych.
Projekt kierowany przez prof. Katarzynę Hrynkiewicz pn. "Salty symphonies: bringing back Biodiversity in Marginal Saltlands (SaltyBEATS)" ("Słone symfonie: przywracanie bioróżnorodności na pierwotnych solniskach (SaltyBEATS)") ma na celu poprawę odporności ekosystemów zasolonych poprzez odpowiednią uprawę, inżynierię ekologiczną i wykorzystanie różnorodności funkcjonalnej roślin.
Jak tłumaczą naukowcy, zasolenie gleby odnosi się do akumulacji rozpuszczalnych w wodzie soli zawartych w glebie w określonym czasie. Proces ten jest spowodowany zarówno czynnikami naturalnymi (pierwotnymi), jak i antropogenicznymi (zasolenie wtórne), czyli nawadnianiem słonymi wodami gruntowymi, złymi praktykami zarządzania gruntami, zmianami klimatycznymi i skrajnym niedoborem wody. Prowadzi to do zmniejszenia żyzności gleby i różnorodności biologicznej, co niekorzystnie wpływa wydajność rolnictwa. Wtórne zasolenie rodzi poważne konsekwencje i prowadzi do załamania różnorodności biologicznej wielu taksonów.
Nad rozwiązaniami w projekcie SaltyBEATS pracują doświadczone grupy badawcze z ośmiu instytucji partnerskich w sześciu krajach. Zespół tworzą specjaliści z różnych dziedzin, posiadający szeroki zakres wiedzy naukowej i technologicznej - od botaniki i ekologii, przez mapowanie krajobrazu i modelowanie przestrzenne, po ekonomię, technologie informacyjne, politykę i badania środowiskowe. Projekt przysłuży się wsparciu zmian instytucjonalnych, zapewniając bazę wiedzy dla innowacyjnego projektowania krajobrazów rolniczych.
Grant będzie realizowany od 1 lutego 2025 r. do 31 stycznia 2028 r. Oprócz prof. Katarzyny Hrynkiewicz w projekt – jako wykonawcy – zaangażowane są również dr Bliss Furtado i dr Dominika Thiem z Katedry Mikrobiologii UMK.
Konkurs BiodivNBS został ogłoszony we wrześniu 2023 roku. O finansowanie mogły się starać międzynarodowe konsorcja złożone z co najmniej trzech zespołów badawczych pochodzących z co najmniej trzech krajów. Konkurs przebiegał w dwóch etapach: w pierwszym grupy badawcze musiały wspólnie przygotować wniosek wstępny, który został oceniony przez międzynarodowy zespół ekspertów. W kolejnym etapie najlepsze projekty zostały zaproszone do złożenia wniosków pełnych. Do konkursu wpłynęły łącznie 183 wnioski, z czego do drugiego etapu zakwalifikowano 108. Finansowanie otrzymały 34 zespoły, w tym pięć z Polski, a łączna wartość dotacji dla przyjętych projektów to ponad 40 mln euro. Więcej o Biodiversa+