
Grant dla współpracy polsko-ukraińskiej
Wspólny projekt naukowy prof. dr. hab. Macieja Serowańca z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz dr. Volodymyra Venhera z Uniwersytetu Narodowego "Akademia Kijowsko-Mohylańska" otrzymał grant w programie "Dla Ukrainy" organizowanym przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej. Na rozwój projektu przeznaczono ponad 268 tys. zł.
Celem programu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej "Dla Ukrainy" jest wsparcie uczonych z Polski i Ukrainy w nawiązywaniu współpracy i realizacji projektów mających istotne znaczenie dla obu krajów. Do konkursu można zgłaszać pomysły związane z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego, demokracji, integracji europejskiej lub bezpieczeństwa.
W piątej edycji finansowanie otrzymały trzy projekty, w tym "Reforma służby parlamentarnej na rzecz lepszego zarządzania i integracji europejskiej: studium porównawcze Ukrainy i Polski", którego kierownikami są prof. dr hab. Maciej Serowaniec z Wydziału Prawa i Administracji UMK i dr Volodymyr Venher z Wydziału Prawa NaUKMA. Współpraca specjalisty od polskiego systemu parlamentarnego oraz eksperta zajmującego się Ukrainą pozwoli na stworzenie pogłębionego porównania obu modeli funkcjonowania parlamentu.
Projekt podejmuje jedno z kluczowych wyzwań współczesnych parlamentów – modernizację zaplecza administracyjnego i eksperckiego, tak aby mogło ono skutecznie działać w realiach integracji europejskiej. Badanie koncentruje się na przykładzie Polski i Ukrainy, które – mimo odmiennych doświadczeń historycznych – stoją dziś przed podobnymi problemami.
Badacze skoncentrują się na roli profesjonalnych, politycznie neutralnych struktur wspierających proces stanowienia prawa, czyli zespołów ekspertów i urzędników odpowiedzialnych za przygotowywanie projektów ustaw, analizowanie skutków ich wdrożenia oraz zapewnienie zgodności nowych regulacji z prawem Unii Europejskiej. Istotnym punktem w prowadzonych badaniach będzie także analiza współpracy parlamentów z uczelniami, instytucjami i organizacjami międzynarodowymi, która umożliwia korzystanie z najnowszej wiedzy i doświadczeń.
Dzięki prowadzonym badaniom naukowcy mają nadzieję zrealizować podwójny cel. Z jednej strony prace nad projektem wesprą reformę administracji parlamentarnej w Ukrainie, która musi przejść proces modernizacji w kontekście integracji z Unią Europejską, a z drugiej stanowią okazję do krytycznego spojrzenia na rozwiązania stosowane w Polsce i poszukiwania możliwości ich udoskonalenia. Współpraca pomoże jednak nie tylko na opracowanie dobrych praktyk, ale także budowanie trwałych relacji między ekspertami i instytucjami obu krajów. Ostatecznie wypracowanie nowych rozwiązań podniosą jakość procesu legislacyjnego i przyniosą realne korzyści obywatelom.
Do tegorocznej edycji konkursu FNP zgłoszono 19 projektów. Po ocenie formalnej do oceny merytorycznej, prowadzonej przez międzynarodowy panel ekspertów, zakwalifikowało się 15 wniosków, z których do finansowania rekomendowano trzy najlepsze. Każdy nagrodzony projekt otrzymał 268 800 zł na okres 12 miesięcy.
Prof. dr hab. Maciej Serowaniec – profesor w Katedrze Prawa Konstytucyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obecnie pełni funkcję dziekana Wydziału Prawa i Administracji UMK w Toruniu oraz kierownika Katedry Prawa Konstytucyjnego.
Specjalizuje się w polskim i porównawczym prawie konstytucyjnym. Visiting Professor na LUISS “Guido Carli" w Rzymie, Uniwersytecie w Kobe oraz Uniwersytecie Masaryka w Brnie. Kierownik grantu NCN pt. "Niezależne instytucje fiskalne – niezidentyfikowane organy konstytucyjne?". W charakterze wykonawcy bierze także udział w realizacji międzynarodowych grantów badawczych finansowanych ze środków Komisji Europejskiej ("Responding to Emerging Dissensus: Supranational Instruments & Norms of European Liberal Democracy – Horizon Europe" oraz "Better Knowledge for Better Solutions" – program Hercule III). Lider grupy naukowej IDUB - Centre for Democracy, Accountability and Representation. Laureat European Court of Auditors Postgraduate Research Grant Programme. Redaktor naczelny rocznika "Studi polacco-italiani di Toruń/Toruńskich Studiów polsko-włoskich". Laureat stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców na lata 2018-2020. Członek Towarzystwa Naukowego w Toruniu oraz ICON Society.
Dr Volodymyr Venher – dziekan Wydziału Prawa Narodowego Uniwersytetu "Akademia Kijowsko-Mohylańska" oraz adiunkt w Katedrze Prawa i Prawa Publicznego. Prowadzi kompleksowe badania nad teoretycznymi podstawami i praktyką wdrażania zasad państwa prawa oraz standardów praw człowieka na Ukrainie. Pełni również funkcję dyrektora wykonawczego w Centrum Badań nad Państwem Prawa przy Akademii Kijowsko-Mohylańskiej.
Dr Venher regularnie zapraszany jest jako profesor wizytujący do "Szkoły Prawa Ukraińskiego" na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2014–2025), wykładał także na Uniwersytecie Paris 2 Panthéon-Assas (2018) oraz był Visiting Fellow w Brasenose College i Instytucie Prawa Europejskiego i Porównawczego Uniwersytetu Oksfordzkiego (2022–2023). W przeszłości pełnił ważne funkcje w służbie publicznej: kierownika Sekretariatu Komisji Rady Najwyższej Ukrainy ds. polityki prawnej i wymiaru sprawiedliwości (2014–2017) oraz zastępcy szefa Sekretariatu Sądu Konstytucyjnego Ukrainy (2017–2018).
W ostatnich latach uczestniczył w licznych projektach badawczych jako ekspert w dziedzinie prawa konstytucyjnego. Był m.in. ekspertem w projekcie Akademii Folke Bernadotte "Samorząd lokalny i państwo prawa na Ukrainie" (2015–2023). Jego najnowsze inicjatywy koncentrowały się na reformie parlamentarnej oraz wdrażaniu zasad państwa prawa. Dr Venher współpracował także z Europejską Komisją na rzecz Demokracji przez Prawo (Komisja Wenecka) w ramach projektu "Państwo prawa – Azja Centralna" (2018–2021).