Nauki przyrodnicze [2022-09-23]

Najliczniejsza wyprawa na Spitsbergen

— Redakcja

Zakończyła się najliczniejsza od 1975 r. ekspedycja do Stacji Polarnej UMK na Spitsbergenie. Wyprawę poświęcono przede wszystkim badaniom nad zmianami czół lodowców Kaffiøyry i ich przedpoli.

W ekspedycji trwającej od połowy czerwca do początku września 2022 r. wzięły udział 22 osoby. Byli to dr hab. Ireneusz Sobota, prof. UMK (kierownik), dr Katarzyna Greń, studenci: Kamil Czarnecki, Piotr Niedbała i Agata Kwiatkowska, a także prof. Leon Andrzejewski (UMK) oraz prof. Mirosław Błaszkiewicz (PAN), którzy wrócili na Stację Polarną UMK po ponad 30 latach. Pracownikom UMK towarzyszył także zespół naukowców z Tajwanu. Wyprawa była również wizytowana przez przedstawicieli władz samorządowych.

Celem wyprawy była kontynuacja standardowych badań glacjologicznych związanych przede wszystkim z monitoringiem bilansu masy lodowców, które odznaczają się jednymi z najdłuższych serii pomiarowych na Svalbardzie. Wykonane zostały także badania odpływu z lodowców oraz kartowanie zlewni rzecznych z użyciem UAV, będące częścią monitoringu hydrologicznego. Powtórzono również badania wieloletniej zmarzliny. Owocem współpracy z naukowcami z Tajwanu było poszerzenie ich o precyzyjne pomiary georadarowe, temperatury gruntu oraz zawartości metanu i innych gazów w powierzchniowej warstwie gleby i wody. Tegoroczna wyprawa została poświęcona przede wszystkim badaniom zmian czół lodowców Kaffiøyry i ich przedpoli oraz zlokalizowanych na tamtym obszarze jezior, które były realizowane za pomocą bezzałogowych statków powietrznych UAV/RTK.

Należy podkreślić, że prawie trzymiesięczna wyprawa była wspólnym czasem wielu osób, pracujących w świetnej, przyjacielskiej atmosferze, a wyniki badań na pewno będą miały odzwierciedlenie w cennych publikacjach naukowych - mówi dr hab. Ireneusz Sobota, prof. UMK.

Opisane badania realizowane były w ramach projektu naukowego "Zmiany lodowców północno-zachodniego Spitsbergenu jako wskaźnik współczesnych przeobrażeń zachodzących w kriosferze", finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. Jego kierownikiem jest dr hab. Ireneusz Sobota, prof. UMK. Swój początek miały również projekty naukowe realizowane we współpracy z zespołem naukowców z Tajwanu: "Icequakes monitoring from a dense seismic array in Kaffiøyra, Svalbard" i "Advance of structural geological surveys and improvement of tectonic understating of the pre-Ordovician/Tertiary geological boundary in vicinity of Nicolaus Copernicus Polar Station, Kaffiøyra, Svalbard", w których dr hab. Ireneusz Sobota, prof. UMK jest współwykonawcą.