Portal informacyjny
Humanistyka i sztuka
Nowi profesorowie
Dwóch naukowców z Wydziału Nauk Historycznych UMK dołączyło do grona profesorów. Nominacje otrzymali prof. dr hab. Piotr Oliński oraz prof. dr hab. Adam Szweda.
Tytuły profesora uczonym z UMK zostały nadane na podstawie Postanowienia Prezydenta RP z 2 lutego 2024 r.
Prof. dr hab. Piotr Oliński jest absolwentem historii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (1990). Studiował również na uniwersytetach w Greifswaldzie i we Freiburgu. Stopień doktora nauk humanistycznych otrzymał na Wydziale Nauk Historycznych UMK w 1996 r. na podstawie rozprawy pt. "Klasztorne księgi zmarłych na Pomorzu Gdańskim w średniowieczu" przygotowanej pod kierunkiem prof. Kazimierza Jasińskiego. Wpisywała się ona w nurt badań nad memorią w średniowieczu. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 2009 r. Rozprawa habilitacyjna nosiła tytuł "Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych (Chełmno, Toruń, Elbląg, Gdańsk, Królewiec, Braniewo)". W latach 1993-2001 pracował w Archiwum Państwowym w Toruniu, gdzie od 2000 roku sprawował funkcję zastępcy dyrektora.
Na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika pracuje od 2001 r. W latach 2009-2011 był zastępcą dyrektora Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu. Był stypendystą Marga und Kurt Möllgard-Stiftung, Union der Deutschen Akademien der Wissenschaften, Max-Planck-Institut für Geschichte, Deutsches Historisches Institut, Fundacji Lanckorońskich. Przebywał na pobytach i stażach naukowych w Berlinie, Greifswaldzie, Münster, Getyndze, Lubece, Rzymie, Wiedniu, Sztokholmie i Kopenhadze.
Kierował sześcioma projektami badawczymi finansowanymi przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Komitet Badań Naukowych i Narodowe Centrum Nauki. W ramach tych projektów zajmował się opracowaniem i edycją źródeł historycznych. Wydał m. in. "Traktat De institutione regii pueri" (wspólnie z Christianem Gastgeberem), "Księgi Młodego Miasta Gdańska z lat 1400-1455 [1458-1459]" (wspólnie z Krzysztofem Kopińskim), "Średniowieczne rachunki kościołów toruńskich" (wspólnie z Alicją Sumowską i Marcinem Sumowskim). Uczestniczył w projekcie ewidencjonującym zabytki sakralne Torunia, współpracując z historykami sztuki. Wspólnie z klimatologami zajmuje się rekonstrukcją warunków klimatycznych w Europie w czasach historycznych. Jest autorem i współautorem wielu artykułów poświęconych zagadnieniom klimatu w przeszłości publikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych. W ostatnim czasie przygotował książkę "Pogoda i klimat regionów południowobałtyckich od końca XIV do początków XVI w. w źródłach narracyjnych", za którą otrzymał nagrodę Studiów Źródłoznawczych.
Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego, Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Towarzystwa Miłośników Torunia (był wiceprezesem w latach 2013-2021), European Society for Environmental History, Historische Kommission für ost- und westpreußische Landesforschung. Uczestnicy w pracach Centrum Badań Zmian Klimatu UMK, a także działa w grupie badaczy skupionej w Natura-Homines-Historia. Był redaktorem "Rocznika Toruńskiego" w latach 2004-2008 i "Zapisków Historycznych" w latach 2015-2020. Obecnie jest członkiem redakcji obu czasopism.
Prof. dr hab. Adam Szweda pochodzi z Osieka nad Notecią, urodził się w 1968 r. W latach 1987-1992 studiował historię na UMK w Toruniu. Po studiach podjął pracę nauczyciela w Szkole Podstawowej w Falmierowie, a w 1994 powrócił na studia doktoranckie do Torunia. W 1998 r. obronił rozprawę doktorską pt. "Ród Grzymałów w średniowiecznej Wielkopolsce". Od 1999 r. pracuje w Instytucie Historii i Archiwistyki UMK, początkowo jako adiunkt, a później jako profesor uczelni. W 2010 r. habilitował się na podstawie monografii "Organizacja i technika dyplomacji polskiej w stosunkach z zakonem krzyżackim w Prusach w latach 1386-1454" (Toruń 2009). Po habilitacji dwukrotnie kierował zespołowymi projektami Narodowego Centrum Nauki, czego efektem były obszerne, krytyczne edycje źródłowe: "Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum. Akta postępowania przed wysłannikiem papieskim Antonim Zeno z Mediolanu w latach 1422-1423" (Toruń 2015) oraz "Dokumenty pokoju brzeskiego między Polską i Litwą a Zakonem Krzyżackim z 31 XII 1435 r.", (Toruń 2021), jak też szereg innych publikacji.
W ostatnich latach w ramach konkursu NCN realizował także indywidualny projekt badawczy pn. "Królewscy lennicy. W poszukiwaniu modelu relacji królów Polski z władcami zależnymi w późnym średniowieczu (II połowa XIV – początek XVI w.)". Obecnie bierze udział w pracach dwóch zespołów przygotowujących edycje późnośredniowiecznej korespondencji (w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki i Centrum Studiów Mediewistycznych).
Jest współautorem książek: "Polichromie krużganków zamku w Lidzbarku Warmińskim" (z Marcinem Kozarzewskim i Ryszardem Żankowskim, Olsztyn 2016), "Dwór wielkich mistrzów Zakonu Krzyżackiego w Malborku: siedziba i świeckie otoczenie średniowiecznego władcy zakonnego" (ze Sławomirem Jóźwiakiem; Toruń 2022) oraz podręcznika dla klas pierwszych szkół ponadpodstawowych "Poznać przeszłość 1" (z Marcinem Pawlakiem, Warszawa 2019, 2022).
Należy do Polskiego Towarzystwa Historycznego, Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Historische Kommission für ost- und westpreußische Landesforschung oraz Internationale Historische Kommission zur Erforschung des Deutschen Ordens.
Zainteresowania naukowe prof. Adama Szwedy obejmują dyplomację w średniowieczu, stosunki Polski i Litwy z Zakonem Krzyżackim, relacje królów Polski z władcami zależnymi oraz nauki pomocnicze historii, szczególnie dyplomatykę i sfragistykę.
