Kultura [2025-01-20]

Sztuka wyobraźni Jacka Yerki

— Redakcja

Nadkomplet publiczności towarzyszył otwarciu wystawy prac Jacka Yerki, którą do 7 marca można oglądać w Galerii Dworzec Zachodni w "Od Nowie". – Podobno trwa najbardziej depresyjny tydzień w roku, cieszę się, że moimi obrazami, które dla niektórych są aż nazbyt kolorowe, będę mógł trochę podnieść nastrój w tym czasie – żartował artysta podczas wernisażu.

Wystawa prac Jacka Yerki zatytułowana "Wyśniony świat" jest jednym z najważniejszych wydarzeń w programie obchodów jubileuszu 80-lecia istnienia Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pomysł, by to właśnie ten artysta uświetnił Rok Jubileuszy UMK, jest nieprzypadkowy. Yerka pochodzi z Torunia, jest absolwentem Wydziału Sztuk Pięknych UMK, a w roku 2015 otrzymał zaszczytny tytuł Ambasadora UMK.

Na ekspozycję, której kuratorkami są Anna Walkowska i Małgorzata Tarkowska-Kochańska, złożyło się kilkadziesiąt prac mistrza: obrazów, oryginalnych plakatów z początków jego drogi artystycznej oraz szereg artefaktów związanych z artystą. Jacek Yerka specjalnie na tę okazję stworzył obraz "A na deser Toruń", przedstawiający przefiltrowaną przez niezwykłą wyobraźnię i wrażliwość twórcy panoramę toruńskiej starówki. Rozpoznamy w niej sylwetki charakterystycznych dla miasta budynków: monumentalnej katedry św. Janów, kościoła św. Jakuba, Ratusza Staromiejskiego, kościoła pw. Ducha Świętego czy Krzywej Wieży – wszystkie w słodkiej czekoladowo-lukrowej polewie.

Wernisaż wystawy odbył się 18 stycznia – zainteresowanie wydarzeniem było tak duże, że wejściówki rozeszły się w zaledwie trzy godziny. Ekspozycję otworzył oficjalnie rektor UMK prof. dr hab. Andrzej Tretyn. – Kiedy prorektorka prof. Joanna Kucharzewska zaproponowała, by z okazji jubileuszu zorganizować wystawę prac naszego znakomitego absolwenta, nieco wątpiłem, czy uda się tak wielkiego artystę ściągnąć do tak małego miasta i być może nie za wielkiego Uniwersytetu – przyznał rektor. – Ale udało się! Dziękuje panu Jackowi Yerce, że przyjął nasze zaproszenie.

Dr hab. Joanna Kucharzewska, prof. UMK, prorektorka ds. promocji i współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym podkreśliła, że to pierwsze, ale nie ostatnie wydarzenie artystyczne w programie obchodów Roku Jubileuszy UMK: 

Będziemy pokazywać państwu polską sztukę współczesną zarówno w galeriach na terenie naszego kampusu uniwersyteckiego, jak i niezwykłych, prestiżowych przestrzeniach Torunia: w Muzeum Okręgowym oraz w Centrum Sztuki Współczesnej "Znaki Czasu" – zapowiedziała prof. Kucharzewska. – A dziś zaprosiliśmy państwa do Akademickiego Centrum Kultury i Sztuki "Od Nowa", gdzie spotykamy się za sprawą wybitnego artysty. Posłużę się słowami amerykańskiego eseisty, który powiedział, że nic nie jest równie doskonałe jak wytwór wyobraźni. Stając przed pracami Jacka Yerki, jesteśmy wciągani do tajemniczego świata artysty, dajemy się złapać w pułapkę poszukiwań najdrobniejszych szczegółów, bibelotów, przedmiotów, które staramy się odnieść do rzeczywistości. Jednak rzeczy te są w nietypowych kontekstach, znajdują się w nieoczekiwanych miejscach i w niespodziewanym sąsiedztwie. Jeśli za wszelką cenę próbujemy konfrontować ten świat z rzeczywistością, szukamy realistycznych odniesień i powiązań, możemy zostać całkowicie zaskoczeni, a nawet bezsilni wobec artystycznej fantazji.

O kulisach organizacji wystawy opowiedziała Anna Walkowska, jedna z jej kuratorek. Jak się okazało, geneza projektu sięga kilku lat wstecz, a jego początków szukać należy w… Instytucie Biologii. – Z wykształcenia jestem biologiem i pracuję na UMK – mówiła Anna Walkowska. – Pewnego razu w naszym pokoju komputerowym w Katedrze Mikrobiologii na ścianie pojawił się przepiękny kalendarz, ilustrowany – jak się później okazało – twórczością Jacka Yerki. Ja się tymi reprodukcjami zachwyciłam, zaczęłam drążyć, czytać, a gdy dowiedziałam się, że artysta jest z urodzenia torunianinem, zupełnie przepadłam.

Tak rozpoczęła się fascynacja, która popchnęła dotąd niezwiązaną zawodowo ze sztuką Annę Walkowską do organizacji rozmaitych wystaw, m.in. w Galerii Dworzec Zachodni, a także do spotkania z Jackiem Yerką i zaproszenia go do Torunia.

Toruńska ekspozycja jest osiągnięciem tym większym, że niedawno – w 2022 r. – twórczość Jacka Yerki prezentowana była na dużej wystawie w Warszawie, a w wypadku tak rozchwytywanego artysty, którego dzieła sprzedają się na pniu i rozproszone są w prywatnych kolekcjach na całym świecie, każda próba zgromadzenia większej liczby prac w jednym miejscu jest ogromnym wyzwaniem.

"Wyśniony świat" można oglądać do 7 marca. Jacek Yerka zapowiedział swoją obecność nie tylko w dniu wernisażu, ale także 17 lutego 2025 r. o 16.30 na spotkaniu autorskim z okazji Święta Uniwersytetu. Po zakończeniu ekspozycji w Od Nowie, do 30 kwietnia 2025 r. będzie można zobaczyć jeszcze powystawową prezentację giclee (wysokiej jakości wydruków artystycznych) malarza w holu głównym na parterze w Bibliotece Uniwersyteckiej.