Życie kampusu [2024-11-15]

Trzy razy popularyzacja

— Redakcja

Toruński Festiwal Nauki i Sztuki oraz dwa projekty w module "Wsparcie dla bibliotek naukowych" otrzymały granty Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w konkursie "Społeczna odpowiedzialność nauki II". Łączna kwota dofinansowania dla inicjatyw z UMK to ponad pół miliona złotych.

Ideą Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki organizowanego od ponad dwudziestu lat przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Urząd Miasta Torunia oraz Towarzystwo Naukowe w Toruniu jest popularyzacja badań naukowych i osiągnięć artystycznych wśród mieszkańców miasta i regionu. Aktywny udział w imprezie bierze nie tylko społeczność uniwersytetu, ale także przedstawiciele lokalnych przedsiębiorstw oraz instytucji, którzy w przystępny sposób prezentują zagadnienia związane z nauką i sztuką. Każdego roku festiwalowi goście mają szansę poznać od kuchni miejsca na co dzień niedostępne - naukowe laboratoria i warsztaty pracy uczonych, artystów. 

Do tej pory zorganizowano 22 edycje TFNiS. Najbliższe popularnonaukowe święto odbędzie się w dniach 25-28 kwietnia 2025 r. pod hasłem "Punkty zwrotne". Na finansowe wsparcie inicjatywy Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczyło 132 tys. zł.

W ramach konkursu "Społeczna Odpowiedzialność Nauki II" dwa granty otrzymała również Biblioteka Uniwersytecka UMK. Pierwszy z nich rozwinie projekt pn. "Slawistyczna biblioteka niemieckiego badacza Andreasa Lawaty'ego - upowszechnienie katalogu BU UMK". Jego celem jest ucyfrowienie i opublikowanie informacji katalogowej w formie online o zbiorze publikacji naukowych oraz źródłowych dotyczących historii, kultury, literatury i życia społecznego krajów Europy Środkowo-Wschodniej z lat 1801-2020. Zebrane informacje pochodzą z kolekcji niemieckiego historyka i slawisty Andreasa Lawaty'ego, uhonorowanego za swoją bogatą aktywność naukową i organizacyjną m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2000), Medalem za zasługi dla rozwoju uczelni przyznanym przez UMK (2001) i dyplomem Ministerstwa Spraw Zagranicznych za wybitne zasługi dla promocji Polski na świecie (2002). Prace będą realizowane do 2026 roku pod kierownictwem mgr. Grzegorza Sztury. Ministerstwo przeznaczyło na ten projekt blisko 220 tys.

Drugi projekt zakłada ucyfrowienie i upowszechnienie informacji oraz materiałów bibliotecznych i archiwalnych dotyczących powstania Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu w 1945 roku. Będą to kolekcje, które stanowiły fundament dla założenia i dalszego rozwoju instytucji, tj. historycznych księgozbiorów poniemieckich i podworskich gromadzonych w latach 1945-1949. W ramach projektu na Platformie Wystaw Cyfrowych BU UMK stworzona i udostępniona zostanie wystawa cyfrowa oparta na innowacyjnym systemie Omeka S.

Na ekspozycji będzie można zobaczyć ponad 600 reprezentatywnych obiektów (rękopisów, starodruków, grafik, map, muzykaliów i XIX-wiecznych książek) pochodzących z ok. 40 historycznych bibliotek instytucjonalnych i rodowych z terenów Polski Północnej. Ich porzucone, a następnie zabezpieczone przez polskie władze terenowe księgozbiory stały się pierwotną kolekcją tworzącej się po wojnie Biblioteki Uniwersyteckiej UMK. Nierzadko wyróżniały się unikatowością, niepowtarzalnością oraz dużą wartością nie tylko z uwagi na swoją treść czy formę. W kolekcji znalazło się m.in. 12 srebrnych opraw księcia Albrechta Hohenzollerna i jego drugiej żony Anny Marii oraz unikatowa oprawa sakwowa modlitewnika księżnej Doroty, pierwszej żony księcia Albrechta, które pochodzą z Państwowej i Uniwersyteckiej Biblioteki w Królewcu.

Dostęp do kolekcji będzie otwarty i darmowy, a korzystać z niej będą mogli wszyscy zainteresowani. Projekt "Jak powstała Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, czyli historyczne księgozbiory UMK w dostępie online" uzyskał dofinansowanie w wysokości 156 046 zł. Prace są zaplanowane na lata 2024-2025, a pokieruje nimi dr Liliana Lewandowska, wicedyrektorka Biblioteki Uniwersyteckiej.

W pierwszym rozstrzygnięciu konkursu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" minister nauki zakwalifikował 101 projektów na łączną kwotę 20 274 639,37 zł w module "Popularyzacja nauki". W module "Wsparcie dla bibliotek naukowych" do finansowania zakwalifikowano 55 projektów, przeznaczając na nie łącznie 8 880 583,20 zł. Wyniki konkursu