
Wkład UMK w kosmiczną misję
Prof. dr hab. Marcin Woźniak z Katedry Medycyny Sądowej Collegium Medicum UMK przeanalizuje mikroglony przywiezione przez astronautę Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).
– Sławosz Uznański-Wiśniewski powiedział przed startem: "Drogie Polki i Polacy, robimy dziś ogromny krok w stronę przyszłości technologicznej Polski. Polski opartej na nauce, wiedzy i wizji. Niech ta misja będzie początkiem epoki, w której nasza odwaga i nieustępliwość kształtują nowoczesną Polskę dla nas i dla przyszłych pokoleń". I właśnie to dziś robimy. Badania prof. Marcina Woźniaka są dowodem, że nauka z Collegium Medicum UMK staje się częścią tej wielkiej misji – mówi dr hab. Adam Kola, prof. UMK, prorektor ds. nauki.
Prof. Marcin Woźniak jest doradcą naukowym wrocławskiej firmy Extremo Technologies realizującej eksperyment Space Volcanic Algae. Badacze ocenią zmiany w fizjologii, parametrach życiowych i innych aspektach funkcjonowania dwóch gatunków glonów ekstremofilnych. Hodowle żelowe z badanymi glonami zostały umieszczone w specjalnie zaprojektowanym urządzeniu o nazwie ICE Cube, które zapewnia im optymalną ilość światła oraz kontroluje pozostałe warunki środowiska tak, aby glony miały optymalne warunki do fotosyntezy i wzrostu. Urządzenie to zostało zainstalowane na ISS wkrótce po zadokowaniu kapsuły Dragon i pozwala na monitorowanie funkcji życiowych glonów, takich jak produkcja tlenu, w czasie rzeczywistym.
Po zakończeniu misji urządzenie powróci na Ziemię razem z naszym astronautą, a glony zaraz po wylądowaniu zostaną poddane szeregowi testów mających na celu określenie, czy i jak zmieniło je przebywanie w mikrograwitacji – tłumaczy prof. Woźniak. – Mój udział w tym eksperymencie będzie obejmował przeprowadzenie analiz genetycznych, epigenetycznych i transkryptomicznych, czyli sekwencjonowanie genomów i RNA z komórek poddanych działaniu mikrograwitacji i środowiska ISS.
Zespół naukowców będzie próbował określić, jak różnią się genomy komórek, które wróciły na Ziemię, od komórek z identycznych hodowli, ale pozostających na powierzchni planety, czy zmienił się wzorzec modyfikacji epigenetycznych, czy i w jaki sposób zmieniła się ekspresja poszczególnych genów. Wyniki analiz zostaną zintegrowane z danymi pozyskanymi w innych badaniach, np. z obrazowania w mikroskopie elektronowym czy z analiz metabolitów oraz z danymi zebranymi podczas misji z czujników w urządzeniu ICE Cube.

fot. Andrzej Romański
– Razem dane te powinny nam pozwolić ocenić potencjał ekstremofili w aspekcie ich możliwego wykorzystania w przyszłych misjach kosmicznych jako elementów systemu odzyskiwania tlenu z dwutlenku węgla wydychanego przez astronautów, produkcji substancji odżywczych uzupełniających dietę oraz w innych zastosowaniach, których zakres będzie zależał od wyników bieżącego eksperymentu oraz kolejnych, które są już planowane – mówi naukowiec z Collegium Medicum UMK.
– Wysłanie w kosmos próbki życia pokazuje, że nie ma granic dla ludzkiej ciekawości i odwagi. Największe odkrycia w historii nauki rodziły się z ciekawości i odwagi, a misje kosmiczne są spełnieniem tego naukowego snu – zauważa prof. Adam Kola. – Jestem dumny, że w czasie, gdy Uniwersytet Mikołaja Kopernika rozwija się w kierunku uczelni prawdziwie badawczej, możemy być częścią tak spektakularnego sukcesu, jak misja kosmiczna Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego.
Ignis – to pierwsza polska misja technologiczno-naukowa na Międzynarodową Stację Kosmiczną. W trakcie 14-dniowego pobytu w kosmosie astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski przeprowadzi 13 eksperymentów naukowych oraz zrealizuje bogaty program edukacyjny dla dzieci i młodzieży. Polski astronauta będzie prowadzić badania w warunkach mikrograwitacji, dotyczące m.in. zdrowia astronautów, mikrobiomu, nowych materiałów oraz technologii, w tym wykorzystania sztucznej inteligencji.
Przydatne linki: