Życie kampusu [2023-09-08]

Zjedz jak Kopernik

— Redakcja

Z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika szefowie kuchni z wybranych toruńskich restauracji zapraszają do degustacji dań inspirowanych przepisami z XVI w. "Zjedz jak Kopernik" to jedno z wydarzeń towarzyszących toruńskiej części Światowego Kongresu Kopernikańskiego.

Receptury, do których sięgnęli toruńscy kucharze, pochodzą z najstarszej polskiej książki kucharskiej "Kuchmistrzostwo" - wydanej ok. 1540 r. To wyjątkowe źródło historyczne - jeszcze do niedawna uważane za zaginione - odnalazł, odczytał i na nowo opracował dr hab. Jarosław Dumanowski, prof. UMK, historyk z Wydziału Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, dyrektor Centrum Dziedzictwa Kulinarnego UMK. Prof. Dumanowski konsultował z szefami kuchni przepisy z tego zabytku staropolskiej literatury kulinarnej, ponieważ jest tam stosowana archaiczna terminologia, np. w zakresie miar.

Renesansowi kuchmistrzowie obficie korzystali np. z ostrych przypraw, dlatego obecni interpretatorzy przepisów muszą polegać na własnej intuicji i talencie kulinarnym, aby dania były smaczne - mówi prof. Dumanowski. 

Często wykorzystywanym w kuchni renesansowej produktem były np. popularne w mieście Mikołaja Kopernika pierniki (chlebki piernikowe), które uważane były za zdrowy, bo rozgrzewający i dodający energii produkt wykorzystywany m.in. jako baza do sosów lub panierka. 

Dietetyka czasów Kopernika

Leczniczymi właściwościami różnych produktów i potraw interesował się także Mikołaj Kopernik. Prof. Dumanowski wyjaśnia, że Mikołaj Kopernik jako praktykujący lekarz był znawcą renesansowej dietetyki opartej na opracowanej w starożytności teorii humoralnej, która definiuje świat jako mieszaninę czterech żywiołów: gorącego ognia, zimnego powietrza, wilgotnej wody i suchej ziemi. Według teorii żywiołom świata i ich właściwościom odpowiadały cztery "humory", czyli płyny znajdujące się w ludzkim ciele (krew, żółta żółć, czarna żółć i flegma).

Teoria humoralna zakładała, że humory decydują o zdrowiu i chorobie człowieka - gdy dochodzi do zaburzenia równowagi pomiędzy płynami lub nadmiernej koncentracji jednego z nich, człowiek podupada na zdrowiu. Antidotum stanowiła właściwie dobrana dieta, która zapewniała przywrócenie równowagi humorów, a co za tym idzie – życie w zdrowiu i dobrym samopoczuciu - wyjaśnia prof. Dumanowski.

Gdzie i kiedy zjeść jak Kopernik?

Dania z czasów Kopernika będą dostępne w menu następujących toruńskich restauracji od 11 do 17 września: 

• Hotel Karczma Spichrz, ul. Mostowa 1
• Restauracja Monka, ul. Piekary 2
• Restauracja Esencja, ul. Szpitalna 4
• Restauracja 4 Pory Roku, ul. Przedzamcze 6
• Restauracja Hotelu Filmar, ul Grudziądzka 39/43

Więcej informacji o programie toruńskiej części Światowego Kongresu Kopernikańskiego oraz wydarzeń towarzyszących znaleźć można na stronie internetowej ŚKK.