Życie kampusu [2025-08-28]

"Astronomka" śpiewająco

— Redakcja

Rok 2025 został ogłoszony w Toruniu Rokiem Wilhelminy Iwanowskiej. Premiera spektaklu "Astronomka", która odbędzie się 2 września – w rocznicę jej 120. urodzin – jest częścią obchodów poświęconych tej niezwykłej postaci.

Prof. Wilhelmina Iwanowska jest patronką roku 2025 roku w Toruniu. Stanowisko w tej sprawie jednogłośnie przyjęto podczas sesji Rady Miasta 5 września ubiegłego roku. Radni zauważyli, że uhonorowanie badaczki z Torunia w 120. rocznicę jej urodzin jest wyrazem hołdu dla jej niezwykłego dorobku oraz okazją do popularyzacji nauki, zwłaszcza astronomii, oraz promowania miasta jako ważnego ośrodka badań astronomicznych.

Z okazji przypadającej 2 września (wtorek) rocznicy urodzin prof. Iwanowskiej, zaplanowano uroczystości upamiętniające współtwórczynię toruńskiej szkoły astronomii. Obchody rozpoczną się o godz. 11.30 od złożenia kwiatów na grobie prof. Iwanowskiej (cmentarz św. Jerzego przy ul. Gałczyńskiego). W samo południe przy wejściu do budynku przy ul. Kraszewskiego 20-22, w którym przez lata mieszkała prof. Iwanowska, zostanie odsłonięta pamiątkowa tablica. O godz. 13.00 w pobliskiej Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej Książnica Kopernikańska (nowa część budynku, wejście od ul. Kraszewskiego) zostanie otwarta wystawa "Pierwsza dama polskiej astronomii. Prof. Wilhelmina Iwanowska". Kolejnym punktem obchodów będzie monodram muzyczny oparty na wspomnieniach prof. Iwanowskiej w wykonaniu Marii Cynk-Mikołajewskiej. Rozpocznie się on godz. 19.00 w Akademickim Centrum Kultury i Sztuki Od Nowa. Wstęp wolny.

Prof. Wilhelmina Iwanowska. Astronomka, profesorka, pierwsza polska astrofizyczka. W 1945 roku, po II wojnie światowej, przybyła do Torunia wraz z grupą pracowników naukowych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i aktywnie włączyła się w tworzenie Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Była jego pierwszą profesorką, a w 1946 roku objęła nowo powstałą Katedrę Astrofizyki. Specjalizowała się w astrometrii i fotometrii, a jej praca badawcza miała ogromny wpływ na rozwój polskiej astronomii. Wraz z profesorami Władysławem Dziewulskim i Konradem Szeligowskim rozpoczęła budowę obserwatorium astronomicznego w Piwnicach pod Toruniem – dziś jednej z najważniejszych placówek badawczych w kraju. Była ceniona nie tylko jako wybitna naukowczyni, ale również jako charyzmatyczna wykładowczyni, promotorka kilkunastu doktoratów i mentorka pokoleń astronomów. Przez większą część życia związana z Toruniem, przyczyniła się do ugruntowania jego pozycji jako ważnego ośrodka naukowego. 

"Astronomka" to pełen emocji monodram muzyczny, który w oryginalnej, rozrywkowo-kabaretowej formie opowie o życiu i pracy wybitnej toruńskiej badaczki. Scenariusz spektaklu został oparty na autentycznych źródłach: wywiadzie pt. "Życie wśród gwiazd Profesor Wilhelminy Iwanowskiej" autorstwa Anny Plaskacz oraz autobiograficznym artykule "Mój życiorys naukowy". W scenografii wykorzystano oryginalne notatki naukowczyni, które mają nadać osobisty i autentyczny charakter przedstawieniu.

W spektaklu przedstawiono prof. Iwanowską jako kobietę silną, błyskotliwą i nieustająco patrzącą w gwiazdy – mimo trudów i ograniczeń swojej epoki.

Zespół twórczy "Astronomki"

Maria Cynk-Mikołajewska, twórczyni monodramu. Aktorka, wokalistka, pedagog. Absolwentka kierunku Musical na Wydziale Wokalno-Aktorskim Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Ma na koncie role teatralne, musicalowe i telewizyjne, a także liczne występy koncertowe. Finalistka 27. edycji Festiwalu "Pamiętajmy o Osieckiej". Pochodzi z Torunia gdzie ukończyła Ogólnokształcącą Szkołę Muzyczną I i II stopnia.
Magdalena Cynk, muzyka. Toruńska kompozytorka i animatorka życia muzycznego w regionie. Od lat organizuje koncerty, festiwale i konkursy, promując kulturę muzyczną w Toruniu i na Kujawach. Prezes Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego.
Jan Piotrowski, aranżacja i produkcja muzyczna. Dyrygent, kompozytor i producent muzyczny. Absolwent dyrygentury chóralnej na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie.
Bartłomiej Szrubarek, scenografia. Student kierunku musical na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. Twórca scenografii teatralnych, związany z warszawskim Teatrem Proscenium.