Portal informacyjny
Humanistyka i sztuka
Studenckie czasy Kopernika
Co czytał Kopernik? W jakich wykładach uczestniczył jako student? Jakie postaci spotkał na swojej edukacyjnej ścieżce? To tylko część pytań, na które odpowiedzi szuka prof. Marian Chachaj w książce "Mikołaj Kopernik. Czasy studenckie". Publikacja ukazała się nakładem Wydawnictwa Naukowego UMK z okazji Roku Kopernika.
Po raz pierwszy w historiografii autor w odrębnym opracowaniu przedstawia studenckie czasy Mikołaja Kopernika, przybliżając realia pobytu torunianina w Krakowie, Bolonii, Rzymie, Padwie i Ferrarze. – Z roku na rok przybywa publikacji dotyczących Mikołaja Kopernika – zauważa prof. dr hab. Marian Chachaj we wstępie do swojej książki. – Duża część spośród nich zawiera przede wszystkim nowe interpretacje źródeł poglądów wielkiego torunianina, niewiele zaś w jakimś stopniu dotyczy jego lat studiów. Ponieważ do tej pory nikt nie podjął się przedstawienia w odrębnym tekście studenckich czasów Kopernika, a występujące w wielu pracach ujęcia opierają się na przestarzałej literaturze i nie wykorzystują wielu nowszych wydawnictw źródłowych czy opracowań, odważyłem się – za namową prof. dr. hab. Krzysztofa Mikulskiego (dyrektora Centrum Badań Kopernikańskich UMK – przyp. red.) – spróbować uzupełnić ten brak w historiografii.
Ze względu na skąpe informacje o samym Koperniku prof. Chachaj opisuje przede wszystkim środowisko, w którym przebywał astronom, czyli miasta i uniwersytety, wspomina o ludziach, z którymi spotkał się lub mógł spotkać się Kopernik. Omówione zostały także książki, które w tym czasie nabył lub czytał. Dużo miejsca poświęcono przedstawieniu problematyki wykładów podejmowanych przez profesorów na poszczególnych uniwersytetach: sztuk wyzwolonych w Krakowie, prawa w Bolonii i Padwie oraz medycyny w Padwie. Autor porusza również wiele spornych kwestii, takich jak: pogląd o zdobyciu przez Kopernika w Padwie doktoratu z filozofii i medycyny, miejsce nauki języka greckiego, prowadzenie przez astronoma wykładów w Rzymie czy jego kontakty z malarzem Giorgionem.
Całość rozważań, oparta na analizie źródeł i krytycznym wykorzystaniu wielojęzycznych opracowań, zawarta została w trzech rozdziałach.
W pierwszym z nich prof. Marian Chachaj przedstawia m.in. problemy związane z ustaleniem miejsca nauki Kopernika przed przybyciem do Krakowa, a także omawia kariery wybranych krakowskich studentów wpisanych do metryki w latach 1489-1493.
Drugi rozdział poświęcony jest pobytowi Mikołaja Kopernika w Bolonii. Autor odtwarza organizację tamtejszego uniwersytetu oraz jego znaczenie dla polskiej kultury drugiej połowy XV w. Znajdziemy tu sylwetki czołowych wykładowców bolońskich oraz informacje o ich ewentualnych związkach z Kopernikiem.
Rozdział trzeci traktuje o padewskich studiach Mikołaja Kopernika (lekarskich oraz prawniczych) i o jego doktoracie z prawa kanonicznego uzyskanym w Ferrarze w końcu maja 1503 r.
Publikacja na stronach Wydawnictwa Naukowego UMK
Prof. dr hab. Marian Chachaj studia historyczne ukończył na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w 1970 r. i przez następnych kilkadziesiąt lat pracował w Instytucie Historii UMCS. Zajmuje się badawczo kulturą staropolską, wykształceniem krajowym i zagranicznym różnych warstw społecznych, wpływem edukacji uniwersyteckiej na awans społeczny oraz polsko-włoskimi związkami kulturalnymi. Jest autorem ponad stu publikacji, w tym książek: "Zagraniczna edukacja Radziwiłłów od początku XVI do połowy XVII wieku" (Lublin 1995), "Związki kulturalne Sieny i Polski do końca XVIII wieku" (Lublin 1998). W ramach serii wydawniczej Peregrinationes Sarmatarum (t. 1–2, 4–5, 7–8, Kraków–Wrocław 2014; Kraków 2021) razem z prof. Bogdanem Rokiem przygotował do druku diariusze podróży Jakuba Lanhausa, Stanisława Kleczewskiego, Antoniego Węgrzynowicza, Michała Witosławskiego i Tomasza Stanisława Wolskiego, a samodzielnie – Remigiusza Zawadzkiego oraz Teofila Szemberga.
