Życie kampusu [2023-04-21]

Uniwersytety w międzynarodowej sieci

— Redakcja

Od 24 do 26 kwietnia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu trwa międzynarodowa konferencja "Engagement with the past, activism in the present", której celem jest wymiana wiedzy i doświadczeń pomiędzy naukowcami z YUFE i uczelni ukraińskich.

Konferencja jest jednym z działań realizowanych w ramach grantu, który UMK uzyskał z Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej w programie "Solidarni z Ukrainą". Był on adresowany do polskich uczelni należących do sojuszy Uniwersytetów Europejskich, które otrzymały łącznie 16 mln zł na rozwój współpracy z ukraińskimi uczelniami i to na poziomie ponadnarodowym. Wsparcie dla Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, będącego członkiem konsorcjum Young Universities for the Future of Europe (YUFE), wyniosło blisko 700 tys. zł, a projekt przygotowany przez UMK nosi tytuł "Copernican Integration Network" (COIN).

Przeszłość z różnych perspektyw

W konferencji  "Engagement with the past, activism in the present" wzięli udział przedstawiciele ukraińskich uczelni: Czerkaskiego Uniwersytetu Narodowego im. Bohdana Chmielnickiego, Kijowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Tarasa Szewczenki oraz Katolickiego Uniwersytetu Ukraińskiego we Lwowie; a także uczelni zrzeszonych w YUFE: Uniwersytetu Essex, Uniwersytetu w Maastricht, Uniwersytetu w Rijece, Uniwersytetu Wschodniej Finlandii oraz Uniwersytetu Cypryjskiego. W wydarzeniu uczestniczyli również reprezentanci organizacji pozarządowych z Polski i z zagranicy.

– Jesteśmy dumni, że możemy być gospodarzem spotkania pomiędzy naszymi ukraińskimi kolegami i innymi organizacjami, które są zaangażowane w dokumentowanie naszej pamięci historycznej oraz gośćmi z YUFE, którzy zajmują się podobnymi kwestiami – mówił podczas inauguracyjnej sesji prof. dr hab. Przemysław Nehring, prorektor UMK ds. kształcenia i dyrektor wykonawczy YUFE na UMK. – Agresja Rosji na Ukrainę i wojna, która toczy się od 14 miesięcy, zmuszają nas do refleksji na temat dokumentowania wydarzeń traumatycznych dla narodów europejskich. Dlatego jestem szczególnie wdzięczny naszym ukraińskim gościom za ich życzliwość i przyjęcie zaproszenia do udziału w tym wydarzeniu, za ich gotowość do podzielenia się swoimi doświadczeniami i przemyśleniami na temat traumatycznego czasu z perspektywy osób profesjonalnie zajmujących się zachowaniem i przekazywaniem pamięci następnym pokoleniom. Bardzo dziękuję naszym gościom z uniwersytetów YUFE, to kolejna okazja do zacieśnienia naszej współpracy oraz jej poszerzenia o uniwersytety ukraińskie, które są również uniwersytetami europejskimi.

W trakcie konferencji poruszane były przede wszystkim zagadnienia związane z historią zaangażowaną, m.in.:

• oddolne inicjatywy archiwalne/dokumentacyjne,
• narracje o wojnie (wojnie ukraińsko-rosyjskiej, ale również o innych wojnach),
• angażowanie społeczności w wydarzenia z zakresu edukacji historycznej i promocji historii,
• sposoby używania narracji o przeszłości (np. polityczne, komercyjne, związane ze sprawiedliwością społeczną),
• opozycyjne narracje o przeszłości i ich rola.

Dr Magdalena Wiśniewska-Drewniak z Katedry Archiwistyki i Zarządzania Dokumentacją UMK podkreślała, jak ważną rolę historyczne narracje odgrywają również podczas trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej.  – Kłamliwe, nieprawdziwe wersje historii o przeszłości Ukrainy i narodu ukraińskiego mają być bronią i sposobem na usprawiedliwienie agresji – zauważa badaczka. – Oczywiście nie jest to nowa strategia, widzieliśmy to już w Europie wiele razy, ale tym bardziej świat akademicki nie może pozostać na to obojętny. Jednocześnie akademicy chcą budować mosty i dlatego włączają ukraińskie uczelnie w europejskie projekty i struktury. Dlatego oprócz naukowego celu konferencji, dodatkowym celem jest włączenie uczelni ukraińskich w struktury uczelni europejskich, w naszym przypadku YUFE.

Na integracyjny aspekt wydarzenia zwróciła uwagę również dr Nadine Rossol z Uniwersytetu Essex, która wraz z prof.  Lucy Noakes była współinicjatorką konferencji: –  Przystępując do YUFE nie chcieliśmy ograniczać się tylko do kontaktów z partnerami w ramach konsorcjum – mówiła. Dzięki rozszerzeniu o organizację pozarządowe i partnerów ukraińskich nasza współpraca europejska stała się kompletna. A Toruń to świetne miejsce do łączenia wpływów wschodnich i zachodnich.

Przy okazji wydarzenia rektor UMK prof. dr hab. Andrzej Sokala oraz dziekan Wydziału Nauk Historycznych prof. dr hab. Stanisław Roszak spotkali się z delegacją Czerkaskiego Uniwersytetu Narodowego im. Bohdana Chmielnickiego: rektor prof. Oleksandr Cherevko, prof. Yevhen Sinkevych oraz prof. Olga Morozova.

Władze obu uczelni planują współpracę w zakresie wymiany studenckiej, w tym także stworzenie możliwości równoległego studiowania na obu uniwersytetach i uzyskania drugiego dyplomu na wybranych kierunkach. Uczelnie będą prowadzić wspólne badania w ramach programów i grantów naukowych, razem organizować konferencje i seminaria, wydawać artykuły oraz monografie naukowe i metodyczne. 

Integracja i współpraca

Projekt COIN "Copernican Integration Network", przygotowany przez UMK ma na celu wzmocnienie wizerunku ukraińskich uczelni jako wiarygodnych partnerów akademickich z wysokim potencjałem naukowym, stanowiących ważne ogniwo europejskiego systemu szkolnictwa wyższego oraz nawiązanie wielowymiarowej współpracy akademickiej uczelni ukraińskich i uniwersytetów zrzeszonych w YUFE w oparciu o oddolną wymianę dobrych praktyk.

Projekt jest realizowany w trzech liniach programowych wynikających z potrzeb partnerów ukraińskich oraz doświadczeń konsorcjum YUFE. Pierwsza linia to "Rozwój instytucjonalny i podnoszenie jakości kształcenia. Sieciowanie Wydziałów Ekonomii i Zarządzania". W jej ramach zaplanowano m.in. cykl warsztatów online, a także cykl wizyt stażowych typu job shadowing dla pracowników administracyjnych i naukowych partnerskich uczelni ukraińskich w jednostkach administracji UMK.

Druga linia programowa to "Integracja europejska. Sieciowanie Wydziałów Prawa". W tym obszarze przewidziano m.in. udział pracowników naukowych bądź doktorantów z partnerskich uczelni ukraińskich w seminarium naukowym The Compatibility of EU Law with the Rule of Law and Democratic Principles organizowanym w ramach projektu RED-SPINEL (Responding to Emerging Dissensus: Supranational Instruments & Norms of European Liberal Democracy). Kolejna inicjatywa to stworzenie informatora na temat dobrych praktyk w zakresie współpracy instytucjonalnej wydziałów prawa w konsorcjum YUFE. Zaplanowano też Toruńskie Dni Prawnicze – Prawo. Społeczeństwo. Demokracja. z udziałem partnerów YUFE oraz z uczelni ukraińskich.

Konferencja "Engagement with the past, activism in the present"  organizowana jest w ramach trzeciej linii -  AFECT: Archives, Forgetting, Emotions, Conflict, and Trauma. Sieciowanie Wydziałów Nauk Historycznych.