Nauki przyrodnicze [2024-03-07]

Grant na badania Svalbardu

— Marcin Behrendt

1,58 mln euro otrzymają naukowcy z Polski i Norwegii, w tym z Centrum Badań Polarnych UMK, na harmonizację działań naukowych prowadzonych na Svalbardzie. Zespół toruński będzie badał przede wszystkim lodowce i pokrywę śnieżną na Spitsbergenie.

11 uniwersytetów i instytutów naukowych z Polski i 14 z Norwegii dostanie dofinansowanie na wspólny projekt HarSval – Bilateral initiative aiming at Harmonisation of the Svalbard cooperation. Do Torunia trafi ponad 73 tys. euro. – Wydawać by się mogło, że to niewielki kawałek tortu, ale jak na krótki okres realizacji (od 1 marca 2024 r. do 28 lutego 2025 r.) to sporo pieniędzy – mówi dr hab. Ireneusz Sobota, prof. UMK, dyrektor Centrum Badań Polarnych UMK. – Poza tym w projekcie ważniejsze niż fundusze są możliwości współpracy i korzystania z doświadczeń innych partnerów.

Wspólne działania mają wzmocnić stosunki dwustronne między Norwegią a Polską. Pieniądze przyczynią się do tworzenia sieci wymiany, dzielenia się i transferu wiedzy, technologii, doświadczeń i najlepszych praktyk między podmiotami z obu krajów. Naukowcy reprezentujący szerokie spektrum dyscyplin będą zaangażowani w działania wspierające integrację i zwiększające spójność infrastruktury obserwacyjnej Svalbardu. Projekt ma na celu wzmocnienie istniejącej współpracy i wspieranie nowych partnerstw między naukowcami z Polski i Norwegii, angażując zarówno podmioty istniejące od dawna, jak i nowych członków zespołu. Atutem będzie połączenie sił jednostek o różnych specjalizacjach, np. w teledetekcji, fizyce śniegu, glacjologii, chemii, biogeochemii, hydrologii i mikrobiologii.

Naszym zadaniem będzie zebranie szerokiego spektrum informacji na temat właściwości śniegu i procesów zachodzących w pokrywie śnieżnej od maksymalnej akumulacji do końca okresu topnienia – tłumaczy prof. Sobota. – Będą to pomiary nie tylko właściwości fizycznych śniegu, niezbędne do kalibracji produktów teledetekcyjnych, ale także, co nie mniej ważne, zbieranie próbek do analizy chemicznej i mikrobiologicznej, niezbędne do zrozumienia uwalniania zanieczyszczeń z pokrywy śnieżnej i procesów ekologicznych zachodzących podczas topnienia śniegu w Wysokiej Arktyce.

Naukowcy z UMK będą również aktywnie prowadzili prace mające na celu modernizację i standaryzację systemu obserwacji Svalbardu w obszarach priorytetowych dla polskiej i norweskiej społeczności polarnej. – To najbardziej naukowy komponent projektu, obejmujący kilka wspólnych polsko-norweskich kampanii terenowych – wyjaśnia prof. Sobota. – Chodzi m.in. o wsparcie mobilności naukowców, konkursy na staże, kursy, konferencje badania dla studentów i doktorantów, warsztaty, szkolenia oraz rozwój systemu udostępniania danych w Polsce. Zorganizujemy też dwa warsztaty w Polsce i Norwegii dotyczące planowania strategicznego, informacji zwrotnej i przejrzystości w badaniach, podstaw prawnych badań naukowych i prac rozwojowych, prawa własności intelektualnej, danych osobowych i innych informacji.

Ponadto Centrum Badań Polarnych UMK zorganizuje w Toruniu Workshop Glacjologiczny.

Finansowanie zostało przyznane na podstawie umowy w sprawie wdrażania i finansowania predefiniowanej inicjatywy bilateralnej HarSval w ramach Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014-2021. Projekt został zainicjowany przez Polskie Konsorcjum Polarne, do którego nasz uniwersytet należy od wielu lat.