Nauki przyrodnicze [2024-01-18]

Stacja polarna w międzynarodowej sieci

— Marcin Behrendt

105 301,25 euro z programu HORIZON-INFRA pozyskał Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu na działalność uniwersyteckiej Stacji Polarnej na Spitsbergenie w latach 2024-2029. Dzięki temu baza trafiła do konsorcjum POLARIN zrzeszającego 50 partnerów posiadających światowej klasy infrastrukturę w regionach polarnych.

POLARIN (Polar Research Infrastructure Network) to międzynarodowa sieć polarnych infrastruktur badawczych i ich usług, dzięki której uczeni mają sprostać wyzwaniom naukowym w regionach polarnych. Obejmuje m.in.: arktyczne i antarktyczne stacje badawcze, statki badawcze i lodołamacze działające na obu biegunach, obserwatoria, infrastruktury danych oraz repozytoria rdzeni lodowych i osadowych. Konsorcjum zapewnia zintegrowany, ukierunkowany na wyzwania i połączony dostęp do tych infrastruktur w celu ułatwienia interdyscyplinarnych badań naukowych.

Regiony polarne odgrywają kluczową rolę w systemie Ziemi – tłumaczy dr hab. Ireneusz Sobota, prof. UMK dyrektor Centrum Badań Polarnych i kierownik Stacji Polarnej UMK na Spitsbergenie. – Są strażnikami zmian klimatycznych, ekspansji człowieka i poszukiwania nowych zasobów. Aby zrozumieć i przewidzieć kluczowe procesy w regionach polarnych oraz zapewnić informacje oparte na naukowych dowodach, społeczność badaczy polarnych potrzebuje dostępu do światowej klasy infrastruktury badawczej działającej w tych regionach.

POLARIN umożliwia i ułatwia zrozumienie i przewidywanie kluczowych procesów zachodzących w regionach polarnych w kontekście zmian klimatu. Przyczynia się to do zrozumienia i przewidywania wpływu zmieniającego się klimatu na: lód morski i oceany polarne; zmiany poziomu morza, stabilność i topnienie lodowców; bilans węglowy i wieloletnią zmarzlinę; ekosystemy polarne i różnorodność biologiczną; dynamikę atmosfery oraz procesy (paleo) klimatyczne.

Konsorcjum zgromadziło unikalny zestaw 64 polarnych infrastruktur naukowych, od małych stacji badawczych w Arktyce i Antarktyce po duże lodołamacze badawcze działające na obu biegunach. Koncentruje się na kluczowych regionach, które są szczególnie narażone na zmiany klimatu, takich jak: Grenlandia, Svalbard i atlantycki sektor Oceanu Arktycznego na półkuli północnej oraz Półwysep Antarktyczny i obszar Morza Weddella/Ziemi Kronning Maud na półkuli południowej. Uzupełniają je repozytoria rdzeni lodowych i osadowych, oferujące kilka tysięcy metrów rdzeni z obu biegunów oraz bazy danych, które oferują wirtualny dostęp do danych gromadzonych przez prawie pół wieku w regionach polarnych. – Tak szeroka gama infrastruktur badawczych nigdy wcześniej nie była dostępna – twierdzi prof. Sobota.

POLARIN zrzesza 50 partnerów reprezentujących większość europejskich państw członkowskich i krajów stowarzyszonych (Islandia, Wyspy Owcze, Norwegia i terytorium zamorskie UE – Grenlandia) posiadających światowej klasy infrastrukturę w regionach polarnych i mających ugruntowane naukowe programy polarne.

Środki dla Stacji Polarnej UMK pochodzą z programu HORIZON-INFRA. Łączna kwota dla wszystkich partnerów zrzeszonych w POLARIN wynosi 14 588 114 euro.